İzmir/Bornova ilköğretim ikinci kademe devlet okullarında eğitim gören ergenlerde yaşam kalitesi

Amaç: llköğretim İkinci kademede eğitim gören ergenlerde yaşam kalitesi düzeylerinin ve belirleyicilerinin saptanması. Gereç-Yöntem: Araştırma kesitsel tipte bir çalışmadır. Araştırma İzmir ili Bornova İlçe merkezindeki ilköğretim okullarının 6,7,8. sınıflarında yapıldı. Araştırma verileri Nisan-Mayıs-Haziran 2009'da toplandı. Örnek büyüklüğü Sample XS istatistik programında, desen etkisi 2 alınarak, %50 prevalans, %95 güven aralığında, örneklem hatası 0.05 kabul edilerek 736 olarak hesaplandı. Çalışmada dört form kullanıldı. Bunlar: Kiddo-Kindl genel amaçlı 13-16 yaş yaşam kalitesi ölçeği ergen formu, DSÖ HBSC 2001/02 anket formu, Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu (WHOQOL-BREF DSÖ KISA FORM), sosyo-demoğrafik anket formu. Araştırmanın verileri SPSS 10.0 bilgisayar istatistik paket programında değerlendirildi. Verilerin analizinde,student t testi, mann Whitney_U test, One-Way ANOVA, tahmini rölatif riskler (Lojistik regresyon modeli) ve risklerin % 95 güven aralığı ve Pearson korelasyon hesaplandı. Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin 370'si (%49.7) erkek, 374'ü (%50.3) kızdır. Öğrencilerin 229'u (%30.8) 12 yaş, 255'i (%34.3) 13 yaş, 221'i (%29.7) 14 yaş ve 39'u (%5.2) 15 yaşındadır (yaş dağılımı 13.0±0.8, min 12-max 15). 652'si (%87.6) Ege Bölgesi doğumludur. Öğrencilerin annelerinin yaş dağılımı 38.1±4.9; baba yaş dağılımı 42.4±5.6'dır (29-68). Öğrencilerin 270'i (%36.3) üst sosyal sınıfta, 474'ü (63.7) alt sosyal ınıfta bulunmaktadır ve 87'sinin (%11.7) sosyal güvencesi yoktur. 386'sı (%51.9) gelirini ne iyi ne kötü olarak değerlendiriyor. 20'si (%2.7) okul dışında bir işte çalıştığını ifade etmiştir. Öğrencilerin 615'i (%87.2) doğduğundan beri İzmir'de yaşamaktadır. 618'i (%83.1) anne ve babasıyla birlikte yaşamaktadır ve 546'sının (%73.4) kendisine ait odası vardır. Araştırmaya katılan öğrencilerin 112 (%14.9) uzun süren bir hastalığı olduğunu ifade etmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin 258'i (%34.7) akran zorbalığına uğradığını, 230'u(%30.9) akran zorbalığı uyguladığını belirtmiştir. Öğrencilerin 357'si (%48) aile ile sosyal ilişkilerinin ortalama puanın altında; 270'i (%36.3) aile-okul ilişkilerinin; 258'i (%34.7) öğretmen tutumunu; 317'si (%42.6) anne tutumunu ve 304'ü (%40.9) baba tutumunu ortalama puanın altında olarak algılamaktadır. Öğrencilerin sağlık davranışları incelendiğinde: 90'nı 8%12.1) öğün atlamadığını; 139'u (%18.1) okul saatleri dışında her gün 60 dakika ve üzeri nefes nefese kalarak ya da terleyerek egzersiz ya da spor yaptığını; 378'i (%50.8) hafta içi günde 2 saat ve üzeri televizyon izlediğini, 402'si (%54.0) son bir yılda bir hemşire ve ya doktor tarafından tedavi gerektirecek kadar şiddette yaralanmadığını; 287'si (%36.8) son bir yılda kavga/dövüş yaşamadığını belirtmiştir. Öğrencilerin 10'u (%1.3) halen sigara kullandığını, 3'ü (%0.4) her gün bira tükettiğini, 24'ü (%3.2) ayda ya da haftada bir ya da birkaç alkol tükettiğini belirtmiştir. Araştırmada yapılan analizler sonucunda yaşam kalitesi aile ile sosyal ilişkileri, aile-okul ilişkisi, algılanan öğretmen tutumu, okula tutum ve sağlık davranışları ortalama ve üzerinde olanların yaşam kalitesi puanları ortalama altında olanlara göre daha yüksek bulunmuştur (p