Bazı bitkilerin ve olgunlastırma sürelerinin patateste sorun olan canavar otu (Orobanche spp.)ʼna etkileri üzerinde araştırmalar

Bazı bitkilerin bitki artıklarının patateste sorun olan canavar otuna etkilerinin belirlenmesi amacıyla, iklim odası kosullarında 4 tekerrürlü 3 asamalı (1 ay, 2 ay, 3 ay) bir deneme yürütülmüstür. Çalısmada allelopatik etkilerinin arastırıldıgı bitkiler ise; Zakkum (Nerium oleander), Fig (Vicia sativa), Bakla ( Vicia faba), Turp (Raphanus sativus), Tespih agacı (Melia azedarachta) ve Brokkoli (Brassica oleracea var.italica)ʼdir. Bitkilerin yaprakları parçacıklara bölünerek %1, % 2, % 3, % 4, % 5 oranlarında topraga karıstırılarak 1, 2, 3 ay 25 ºCʼ de karanlık ortamda 1 ay, 2 ay, 3 ay olgunlastırma için bekletilmistir. nkübasyon süreleri bittiginde denemelere geçilmistir. Her saksıya 3 patates yumrusu ekilmis ve her bitkiye 0.75 gr Orobanche tohumu bulastırılmıstır. Hazırlanan saksılar iklim odasına tasınmıs, buradaki sıcaklık 25ºC olarak ayarlanarak vegetasyon süresi boyunca patates bitkisinin gelisimi ve Orobancheʼın çıkısı gözlemlenmistir. Denemelerde elde edilen verilere varyans analizi uygulanmıs ve grup ortalamalarının karsılastırılmasında Tuckey (alfa =0,05) çoklu karsılastırma testi kullanılmıstır. Farklı düzeylerde bitki artıgı içeren ve 1 ay bekletilen topraklarla yürütülen denemelerde tüm uygulamalarda Orobanche çıkısının kontrol ortalamasının altında kaldıgı görülmüstür. Özellikle zakkum uygulamasında çıkıslar yok denecek kadar azdır. Kontrolde ortalama çıkıs 4.5 adet/bitki olurken en çok çıkıs 6 adet/bitki ile brokkoli %1 uygulamasında görülmüstür. % 5ʼlik dozda tüm bitkilerde çıkıslar düsük bulunmustur; zakkumʼda 0.25, brokkoliʼde 1, figʼde ise 0.50 adet/bitki.görülmüstür. Yürütülen 2 aylık denemede Orobanche çıkıslarında oldukça azalma meydana gelmistir. Zakkum ve fig uygulamalarında hiç bir Orobanche çıkısına rastlanmamıstır. Tespih agacı ve bakla uygulamalarında da çıkıs kontrole oranla oldukça düsüktür. Doz miktarı arttıkça tüm uygulamalarda Orobanche çıkısındaki azalma dikkati çekmektedir. 3 ay bekletilen topraklarla yapılan çalısmada birçok uygulamada Orobanche çıkısı çok azdır. Özellikle zakkum, fig ve bakla bitkilerinde Orobanche çıkısı olmamıstır. Tüm uygulamalar kontrol (4 adet) uygulamasının altında kalmıstır. 3 ay inkübasyonda en çok çıkıs 0.75 adet/bitki ile tespih agacında olmustur. Sonuç olarak, yapılan bu çalısmada elde edilen veriler bakla, zakkumun ekimden önce topraga karıstırılmak suretiyle Orobanche mücadelesinde kullanılabilecegini göstermektedir. Özellikle zakkum, fig ve bakladan elde edilen sonuçlar ümit var görünmektedir. Ancak bu deneme saksı denemesidir. Buradaki sonuçların tarla kosullarında farklı olabilecegi unutulmamalıdır. Konunun daha iyi irdelenmesi için tarla denemelerini de kapsayan daha ayrıntılı denemeler yapılmalıdır