Basınç Ülserlerini Önlemeye Yönelik Tutum Ölçeği'nin Türkçeye uyarlanması, geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi

Bu araştırma, hemşirelerin basınç ülserlerini önlemeye yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla 2010 yılında Beeckman ve arkadaşları tarafından geliştirilen "Attitude Towards Pressure Ulcer Prevention Instrument (ATPUPI)" "Basınç Ülserlerini Önlemeye Yönelik Tutum Ölçeği (BÜÖYTÖ)'nin Türk toplumu için geçerlik ve güvenirliğini belirlemek amacıyla planlanmış metodolojik tipte bir çalışmadır. Araştırma, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Araştırma ve Uygulama Merkezi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon, Beyin ve Sinir Cerrahisi, Göğüs Hastalıkları, Kalp Damar Cerrahisi, Nöroloji, Gastroenteroloji, Kardiyoloji Anabilim Dalı servis ve yoğun bakım ünitelerinde 1 Mart-30 Mayıs 2013 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini 171 hemşire oluşturmuştur. BÜÖYTÖ 13 maddeden oluşmaktadır. Dil uyarlaması için beş uzman tarafından ölçek Türkçe'ye daha sonra iki uzman tarafından geri çevirisi yapılarak İngilizceye çevrilmiştir. İngilizce'ye çevrilen ölçek iki uzman tarafından Türkçe'ye çevrilmiş, gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra ölçeğin kapsam geçerliğinin sınanmasında 10 uzmandan görüş alınmıştır. Öneriler doğrultusunda ölçeğe son şekli verilmiştir. Ölçeğe uygulanan faktör analizi sonucunda toplam varyansın %66.523'ünü açıklayan 5 faktör elde edilmiş ve bu faktörler "yeterlilik", "öncelik", "etki", "sorumluluk", "önlemenin etkinliği" şeklinde orijinal ölçekteki gibi adlandırılmıştır. Ölçekten alınabilecek minimum puanı 13 iken, maximum puanı 52'dir. Ölçeğin toplam puan ortalaması ve standart sapması 39.49 ± 2.77 olarak saptanmıştır. İç tutarlılığı test etmek için yapılan "madde analizi" sonucunda 13 maddenin madde toplam korelasyon katsayısı 0.37 ile 0.618 arasında saptanmıştır. Hiçbir maddenin madde toplam korelasyon katsayısı 0.20'nin altında olmadığı için ölçekten madde çıkartılmamıştır. Ölçeğin tümü için elde edilen Cronbach Alpha katsayısı 0.714 olarak saptanmıştır. Ölçeğin yarı test güvenirlik sonuçlarına göre; ölçeğin iki yarısı arasındaki korelasyon değeri 0.69, Spearman-Brown katsayısı 0.66 ve Guttman Split-Half katsayısı 0.67 olarak oldukça güvenilir bulunmuştur. Ölçeğin zamana göre değişmezliğinde yapılan iki ölçüm arasında doğrusal ve kuvvetli bir ilişki saptanmış (r:0.957), zamana göre kararlılığı yüksek düzeyde bulunmuştur. Sonuç olarak "Basınç Ülserlerini Önlemeye Yönelik Tutum Ölçeği"nin Türk toplumu için oldukça yeterli güvenirlik ve geçerlik göstergelerine sahip bir ölçme aracı olduğu saptanmıştır. Bu sonuca göre; hemşireler ile yürütülen basınç ülserlerini önlemeye yönelik tutumları belirleyen çalışmalarda, Türk toplumuna uyarlanan BÜÖYTÖ'nin kullanılması önerilmektedir