Antikanser ilaç olan Mitomycin-C'nin DNA'ya etki mekanizmasının elektrokimyasal nükleik asit biyosensörler ile belirlenmesi

İlaçların DNA ile etkileşimi, son yıllarda, kanser hastalığının meydana getirdiği ölüm oranlarındaki artış nedeniyle, farmakolojinin önemli konularından biri haline gelmiştir. Günümüze kadar, biyotanıma ve biyoetkilesimleri katı cihazlarla gözlemlemek üzere, yeni gelişmeler meydana gelmiştir. Elektrokimyasal yöntemler, hızlı, tekrarlanabilir, kolay olmaları sebebiyle, ilaç- DNA çalışmalarında oldukça tercih edilmektedir. DNA ve ilaçlar arasındaki etkileşim, DNA nükleobazlarının kimyasal ve konformasyonal değişimine sebebiyet vermektedir. Antikanser ilaçların DNA ile etkileşimi, üç farklı yoldan gerçekleşmektedir. İlki, ilacın, DNA’ya bağlanan proteinlerle etkileşerek, polimerazların ve transkripsiyon faktörlerinin kontrolünü sağlamasıdır. İkinci etkileşme sekli, RNA bağlanması iledir. Bağlanma, DNA çift sarmalına bağlanarak üçlü heliks yapıdaki nükleik asitlerin oluşturulması seklinde olabileceği gibi, tek sarmal DNA’ya bağlanarak DNA-RNA hibrit formları oluşturmak seklinde de olabilir. Üçüncü tip etkileşim ise, küçük aromatik ligand moleküllerin DNA çift sarmal yapılarında bağlanmasıdır. Küçük moleküllerin DNA’ya bağlanması, negatif yüklü seker fosfat yapısına elektrostatik olarak bağlanma, aromatik halkalara interkale olma ve minör majör oluklara bağlanma seklinde olabilmektedir. Tez kapsamında, antikanser tedavisinde kullanılan Mitomisin-C’nin DNA’ya etki mekanizmasını aydınlatabilmek amacıyla, elektrokimyasal nükleik asit biyosensörleri tasarlanmıştır. İlacın hem tek sarmal hem çift sarmal DNA’ya etkisi, üç tip elektrokimyasal sinyal - Mitomisin-C indirgenme sinyali, Meldola mavisi indirgenme sinyali, Guanin yükseltgenme sinyali, üzerinden incelenmiş, hem diferensiyal puls hem de döngüsel voltametri teknikleriyle yapılan ölçümlerde literatürdeki bulguları destekler nitelikte sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışmada Mitomisin-C’ye ait indirgenme sinyali, ilk kez katı elektrotlarda incelenmiştir. Ayrıca, karbon nanotüp içeren perde baskılı elektrotlar kullanılarak sinyal zenginleştirme yoluna gidilmiş ve alternatif bir biyosensör sistemi tasarlanmıştır