Takayasu arteriti ve behçet hastalığı'nda latent tüberküloz enfeksiyonunun tüberkülin cilt testi ve quantiferon testi ile değerlendirilmesi

Günümüzde birçok inflamatuar hastalık tedavisinde kullanılan Tümör Nekrozis Faktör-Ü (TNF-Ü) inhibitörlerinin, artmış tüberküloz (TB) riski ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Latent TB enfeksiyonu (LTBE) taramasında uzun yıllardır tüberkülin cilt testi (TCT) kullanılmaktadır. Ancak son yıllarda LTBE'nu saptamada M. tuberculosis için özgül proteinlerin kullanıldığı in vitro interferon-gama (IFN-Þ) yöntemleri (IGRA) kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden bir tanesi Quantiferon-TB Gold In-Tube testidir (QTF-IT). Günümüzde tedaviye dirençli Behçet Hastalığı (BH) ve Takayasu arteriti (TA) tedavisinde TNF-Ü inhibitörleri kullanımı söz konusudur. Vaskülitik hasta gruplarında anti-TNF tedavisi öncesi LTBE taramasına yönelik az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu nedenle, bu tez çalışmasında, TNF-Ü inhibitörü tedavi adayı olabilecek BH ve TA hastalarında LTBE'nun, TCT ve QTF-IT testleri ile değerlendirilmesi ve birbirleri ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu kesitsel çalışmaya, 1990 Uluslararası Çalışma Grubu kriterlerine göre BH tanısı konulmuş 40, 1990 Amerikan Romatoloji Derneği (ACR) sınıflama kriterlerine göre TA tanısı konulmuş 40 hasta, yaş ve cinsiyet uyumlu 80 sağlıklı kontrol alınmıştır. Tüm olgular LTBE açısından TCT ve QTF-IT testleri ile değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda; hasta grubunda TCT pozitifliği, sağlıklı kontrollere göre anlamlı olarak yüksek saptanmıştır. TCT pozitifliği TA hastalarında %80, BH hastalarında %65 ve sağlıklı grupta %35 olup, TA ve BH hastaları arasında TCT pozitifliği açısından anlamlı fark saptanmamıştır. QTF-IT testi ile değerlendirildiğinde; BH ve TA hastaları arasında ve hasta grubu ile sağlıklı kontroller arasında QTF-IT pozitifliği açısından anlamlı fark saptanmamıştır. BH hastalarında QTF-IT pozitifliği %25, TA hastalarında %35, sağlıklı kontrollerde %21.3 saptanmıştır. TCT-QTF-IT testlerinin uyumu değerlendirildiğinde; tüm gruplar bir arada değerlendirildiğinde, TCT-QTF-IT testleri arasında, test pozitifliği veya negatifliği açısından uyum %53.33, BH hastalarında %60, TA hastalarında %50 ve sağlıklı kontrollerde %65.71 olup; düşük uyum saptanmıştır (m=0.25, 0.30, 0.15, 0.23). Temelde bu uyumsuzluğu Bacillus Calmette-Guerin (BCG) aşılamasına bağlı TCT yanlış pozitifliğinin oluşturduğu düşünülmüştür. Tüm bu bulgular, literatürde diğer inflamatuar hastalıklara yönelik yapılan LTBE taramaları ile uyumlu bulunmuştur. TB enfeksiyonu yaygın olan, BCG aşılaması rutin olarak uygulanan ülkemizde TCT yanlış pozitiflik oranının yüksek olabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle anti-TNF tedavi planlanan hastalarda LTBE taranmasında QTF-IT testi daha doğru sonuçlar verebilir. QTF-IT testi, uygulama kolaylığı, BCG aşılamasından ve tüberküloz dışı mikobakteri (NTM) enfeksiyonlarından etkilenmemesi nedeniyle yanlış pozitiflik oranı daha düşük olabilir ve TB endemik ülkelerde tercih edilebilir. Ancak yine de testin pahalı oluşu, yanlış pozitif ya da negatif sonuçların olabileceği unutulmamalıdır. LTBE tedavisinin sadece TCT ya da QTF-IT test sonuçları ile değil, klinik, öykü ve akciğer grafi bulgularıyla birlikte karar verilmesi gerekmektedir. LTBE saptanmasında altın standart bir yöntem hala bulunmamaktadır. Vaskülit grubu hastalıklarda çalışma sayısı az olduğundan, yeni ve daha geniş çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır