Şantiye yerleşim problemi çözümünde karınca koloni optimizasyonunun kullanımı

Bu çalışmada, bir şantiyede bulunan tesislerin en uygun yerlere yerleştirilmesi amaçlanmaktadır. Böylece, proje maliyetinde önemli bir yer tutan taşıma giderlerinin azaltılması sağlanmaktadır. Çalışma kapsamında metasezgisel bir yöntem olan karınca koloni optimizasyonu tabanlı bir algoritma geliştirilmiştir. Algoritmanın etkinliği, literatürde ulaşılan veri setleri üzerinde test edilerek doğrulanmış ve sonuç olarak taşıma maliyetleri açısından daha ekonomik şantiye yerleşimi sağlanmıştır. Geliştirilen algoritma, devam eden Beydağ Barajı inşaatı projesine uygulanmıştır. Projede belirlenen altı adet sabit (baraj gövdesi, menba ve mansap batardoları, derivasyon tüneli, kum-çakıl ocağı ve kaya ocağı) ve beş adet geçici (depo, stok sahası, konvansiyonel elektrik ve beton santrali, silindirle sıkıştırılmış beton santrali ve prefabrike eleman üretim yeri) tesisin şantiye içerisinde yerleşimi yapılmıştır. Bu tesisler, mevcut yerleşim noktaları ile tesviye eğrili genel yerleşim planı kullanılarak belirlenen alternatif noktalara, iki farklı uygulamada atanarak şantiye yerleşimi gerçekleştirilmiştir. Geliştirilen algoritma, mevcut yerleşim noktaları ve alternatif noktaların tanımlandığı yerleşimlerde, amaç fonksiyonunda sırasıyla %44.9, %54.6 oranında azalma elde ederek daha uygun sonuçlar üretmiştir