Bakterilerde dışa-atımpompası yolu ile antimikrobiyal direnç gelişimini saptamada mikrodilüsyon yöntemi ve bis-benzimidin kullanımı

Bakterilerde uzun yıllardır bilinen direnç mekanizmalarına son zamanlarda dışa-atım (efluks) pompa sistemleri eklenmiştir. Bakterilerdeki dışa-atım pompa sistemleri transport proteinlerinden oluşur. Bu transport proteinleri antimikrobiyal ilaçları aktif olarak hücre dışına atarak ilacın hedefine ulaşmasını engellemektedir. Bu çalışmada, gram negatif bakterilerde bulunan dışa-atım pompalarına, PAβN, CCCP ve tiyoridazinin etkilerinin mikrodilüsyona dayalı pratik bir yöntem ve Bisbenzimid (Bb) maddesi kullanılarak araştırılması amaçlanmıştır. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji A.D. Bakteriyoloji Laboratuvarında izole edilmiş olan 24 adet gram-negatif bakteri kökeni (6 Escherichia coli, 6 Klebsiella pneumoniae, 6 Pseudomonas aeruginosa, 6 Acinetobacter baumannii) çalışmaya alındı. Bakteri kökenleri gerekli işlemlerden sonra çalışmaya uygun süspansiyonlar haline getirildi. Bu süspansiyonlar 96 kuyucuklu siyah mikropleytlere aktarıldı. Daha sonra kuyucuklara PAβN, CCCP ve tiyoridazin ile Bb eklendi. Kuyucuklardaki floresans değerleri mikropleyt okuyucu kullanılarak belirlendi. Bu çalışmada, gram negatif bakterilerde dışa-atım pompaları üzerine en belirgin inhibitör etki PAβN ile elde edildi. Eğri altında kalan alana göre yapılan karşılaştırmada, PAβN’nin en fazla inhibisyonu A. baumannii dışa-atım pompalarına gösterdiği saptandı. PAβN’nin en az etki gösterdiği bakteri ise K. pneumoniae oldu. CCCP’nin dışa-atım pompalarını inhibe etmediği hatta bisbenzimid’in dışa-atımını arttırdığı görüldü. Tiyoridazinin ise dışa-atım pompa aktivitesi üzerine etki göstermediği sonucuna varıldı. Bakterilerde dışa-atım pompalarını inhibe eden maddeler enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde yeni bir adım olacaktır. Ancak bu inhibitör maddelerin insanlar üzerine toksik etkilerinin olmaması ve farmakokinetik özelliklerinin uygun olması gerekmektedir. Bu konuda daha çok sayıda araştırmaya ihtiyaç vardır. Bu tez çalışmasında kullanılan yöntemi pratik olması, uygulama kolaylığı ve kısa sürede kantitatif sonuç alınması nedeniyle diğer araştırmacılar tarafından kullanılabileceğini düşünüyoruz