Tohum önçimlendirme uygulamalarından ticari (hazır) fide üretiminde yararlanma olanaklarının belirlenmesi

Bu çalışma, önçimlendirilmiş domates, biber, marul ve karnabahar tohumları kullanarak ticari fide üretiminde karşılaşılan çimlenme ve çıkış sorunlarını ortandan kaldırabilme olanaklarını belirlemek amacı ile 2007-2008 yıllarında yürütülmüştür. Çalışmada “Riogrande” domates, “Kapya” biber, “Recital” marul ile “Medal” karnabahar çeşidi tohumları kullanılmıştır. Domates tohumları 232 g/l, biber tohumları 212 g/l ve karnabahar tohumları 250 g/l PEG 6000, marul tohumları da %1 K3PO4 solüsyonlarında muamele edilmiştir. Önçimlendirme uygulaması sonrasında orijinal ağırlıklarına kurutulan tohumlar öndeneme olarak; domates 23°C, biber ve karnabahar 25°C ve marul 17°C sıcaklık ve %95 nem ortamındaki çimlendirme dolaplarında optimum çimlenme süresinin belirlenmesi amacıyla tutulmuşlardır. Öndenemeler sonucunda domatesin 48 saat, biberin 60 saat, marulun 24 saat, karnabaharın 42 saat çimlendirme odalarında bekletilmesine karar verilmiştir. Ana denemeler aşamasında ise; önçimlendirilmi ve kontrol tohumları fide viyollerine ekilerek belirlenen sürelerde çimlendirme odalarında bekletilmişlerdir. Bu süre sonunda yetiştirme seralarına alınarak fide çıkış değerleri ve fide kalite değerleri bakımından gözlemlere tabi tutulmuştur. Çalışmalar sonunda; domates, biber ve marul tohumlarındaki uygulamaların kontrol tohumlarına göre çimlenme gücü, hızı ve homojenliğini arttırdığı saptanmıştır. Uygulanmış domates ve biber tohumlarındaki ortalama çıkış zamanı sırasıyla 6,01, 10,86 gün iken bu değerler kontrol tohumlarında da 8,29 ve 12,24 gün bulunmuştur. Marul tohumlarında ise uygulamanın çıkış homojenliğini 0,5’den 1,37 değerine yükselttiği belirlenmiştir. Karnabahar tohumlarında ise PEG uygulamasının çıkış oranları bakımından istatistiki açıdan önemli bir fark oluşturmadığı saptanmıştır. Fide kalite değerleri bakımından ise tohum uygulamaları sonucu domates, biber ve marulda özellikle fide yaprak sayısı, fide kök boyu, gövde boyu ve gövde çapı bakımından olumlu etkiler gözlemlenmiştir. Bütün türlerde uygulamalardan elde edilen fidelerde yaprak sayısı 0,5-2,0 adet, fide kök uzunluğu 0,2-2,0 cm, gövde boyu 1,2-2,0 cm, ve gövde çapı da 0,12-0,20 mm artış göstermiştir. Karnabahar tohumlarında ise yine uygulamanın fide kalite özelliklerine önemli etkisi bulunamamıştır