Gestasyonel diyabet eğitiminin maternal sağlık davranışları, öz etkililik düzeyi ve neonatal sonuçlar üzerindeki etkisi

Araştırma, gestasyonel diyabet eğitiminin maternal sağlık davranışları, özetkililik düzeyi ve neonatal sonuçlar üzerindeki etkisini değerlendirmek amacıyla yarı deneysel olarak yapılmıştır. Araştırmaya, Şubat 2010-Ekim 2010 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Hastanesi Kadın Doğum Kliniği Obstetri Servisi’nde en az ilkokul mezunu, 28-32. gebelik haftaları arasında ve tekil gebeliği olan, 18-40 yaşları arasında, gestasyonel diyabet tanısı alan 60 gebe alınmıştır. Veriler gerekli tüm izinler alındıktan sonra; yüz-yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Araştırma verileri gebelerin sosyo-demografik, obstetrik özellikleri ve gestasyonel diyabete ilişkin riskleri içeren anket formu, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği, Öz Etkililk-Yeterlilik Ölçeği, Metabolik Kontrol İzlem Formu, Çalışma ve Kontrol Grubundaki Gebelerin Eğitim Süresince Günlük Kan Şekeri İzlem Formu, Gebelik Şekeri ve Yönetimi Eğitim Kitapçığı, Gebelik Şekeri ve Yönetimine Yönelik Başarı Testi, Bebeklerin Baş Çevresi, Boy ve Kilosunu İçeren Form ve Postpartum Değerlendirme Formu ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde; sayı, yüzde dağılımları, ki-kare testi, independent samples t-test ve tekrarlayan ölçümlerde varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Çalışma ve kontrol grupları yaş grubu, eğitim durumu, gelir düzeyi, çalışma durumu, gebelik sayısı, gebelik haftası, gebelik öncesi BKİ, ailede diyabet öyküsü ve diyabet sınıflaması (A1, A2) açısından eşleştirilerek, homojen dağılımlı gruplar oluşturulmuştur (P>0.05). Araştırmada 30-34 yaş arasında olanların oranının çalışma grubunda %50.0, kontrol grubunda %46.7 olduğu, çalışma grubundaki gebelerin %43.3’ünün; kontrol grubundaki gebelerin %36.7’sinin fakülte/yüksekokul mezunu olduğu, çalışma oranının çalışma ve kontrol grubundaki gebelerde %30.0 olduğu, çalışma grubunda yer alan gebelerin %60.0’ının ve kontrol grubunda yer alanların %63.3’ünün gelirinin giderine denk olduğu saptanmıştır. İlk izlemdeki SYBD Ölçeği puan ortalamaları bakımından çalışma ve kontrol grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği puan ortalamaları bakımından izlemler arasında (p0.05). Öz Etkililik-Yeterlilik Ölçeği puan ortalamaları bakımından izlemler arasında (p>0.05), gruplar arasında (p>0.05) ve gruplar ile izlemler arasında (p>0.05) istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı saptanmıştır. Çalışma grubu gebelerin Gebelik Şekeri ve Yönetimine Yönelik Başarı Testi puan ortalaması bakımından izlemler arası (p0.05). Benzer şekilde eğitim öncesi ve sonrası TKŞ değerleri arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunurken (p0.05). Çalışma ve kontrol grubundaki gebelerin bebeklerinin baş çevresi, boy uzunluğu ve kilolarının ortalaması bakımından istatistiksel açıdan anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). Çalışma grubu annelerin bebeklerinin %26.7’sinde, kontrol grubundaki annelerin bebeklerinin %36.7’sinde respiratuar distres görülmüştür. Makrozomi görülme oranı çalışma grubunda %3.3, kontrol grubunda %6.7’dir. Çalışma grubundaki annelerin bebeklerinin %46.7’sinde, kontrol grubundaki annelerin bebeklerinin %30.0’unda hipoglisemi görüldüğü belirlenmiştir. Hiperbilirubinemi görülme oranı çalışma grubu annelerin bebeklerinde %10.0, kontrol grubu annelerin bebeklerinde %3.3’dür. Çalışma grubundaki annelerin bebeklerinde obstetik travma görülmezken kontrol grubundaki annelerin bebeklerinde obstetrik travma görülme oranı %3.3’dür. Preeklampsi gelişme oranı çalışma grubu gebelerde %3.3, kontrol grubu gebelerde %6.7’dir