Potasyum seviyelerinin farklı azot uygulamaları altında ekmeklik buğdayda ürün, ürün bileşenleri ve kaliteye etkileri

Çalışma 2011-2012 üretim döneminde azot ve potasyum uygulamalarının ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) olan Galil çeşidinde ürün, ürün bileşenleri ve kaliteye etkilerini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Deneme tesadüf blokları desenine göre düzenlenmiş, dört azot (0- 7.5-15.0-22.5 kg N da-1), üç potasyum (0- 15.0- 22.5 kg K2O da-1) dozu dört yinelemeli uygulanmıştır. Tane ve saman verimleri sırasıyla 159-461 kg da-1 ve 175-490 kg da-1, bin tane ağırlığı 42.7-48.1 g, bitki boyu 56.0-76.6 cm, başak boyu 5.7-9.1 cm, ham protein oranı ise %11.2-13.2 aralıklarında bulunmuştur. Tane ve saman azot içerikleri %1.799-2.107 ve %0.385-0.546, taneyle kaldırılan N miktarı 3.045-9.677 kg da-1, samanla kaldırılan azot miktarı 0.674-2.677 kg da-1 olarak gözlenirken, tane ve saman potasyum içerikleri % 0.325-0.360 ve %0.727-0.983, taneyle kaldırılan potasyum miktarı 0.519-1.571 kg da-1, samanla kaldırılan potasyum miktarları ise 1.427-4.743 kg da-1 aralıklarında belirlenmiştir. Artan azot uygulamalarıyla tane verimi, saman verimi, bin tane ağırlığı, bitki boyu, başak boyu, ayrıca tane, saman potasyum içerikleri, her ikisiyle kaldırılan azot ve potasyum miktarlarında artışlar sağlamıştır. Artan azot uygulamalarının tane ve samanla kaldırılan azot miktarlarını aynı yönde arttırdığı ve azot içeriklerine göre daha belirgin etkilediği gözlenmiştir. Tane ve saman verim değerleri artan azot dozlarıyla sürekli artmakla birlikte, N1.0 ve N1.5 dozlarının aynı ve birinci istatistiksel grupta yer alması, bölge için önerilen 15 kg da-1 azot uygulamasını doğrulamış, koşullara göre 22.5 kg da-1a kadar çıkılabileceğini göstermiştir. Tane ve saman ürün miktarları N1.0 uygulaması altında K1.0 dozuna kadar, istatistiksel yönden anlamsız olsa da artmıştır. Tane ve samanla kaldırılan potasyum miktarları azotun potasyum alınımını arttırdığını ortaya koymuş, bin tane ağırlığı, tane potasyum içeriği ve taneyle kaldırılan potasyum miktarlarında N1.0K1.0 uygulamalarının en yüksek değerleri verdiği belirlenmiştir. Tane ve saman verimi, azot içerikleri, tane ve samanla kaldırılan azot miktarlarında ise N1.0K1.0 uygulamalarının yeterli olduğunu, ancak sözü edilen ölçümler ve ekonomik koşullar değerlendirilerek azotun bölge için önerilen dozun üzerine çıkarılabileceğini göstermiştir