Değişik köklendirme ortamlarının ayvalık yağlık zeytin çeşidi çeliklerinin köklenmesi üzerine etkileri

Bu araştırmada Ayvalık Yağlık zeytininin yarı odun çeliklerinin köklenmesi üzerine 25 farklı substrat ortamının etkisi incelenmiştir. Ortam olarak kum, perlit, ponza, kaya yünü, oasis, torf, çam kabuğu, vermikulit ve granül polistiren gibi maddeler saf ya da belli oranda karışım halinde kullanılmıştır. İki farklı yılın (2003-2004) ekim ayında alınan yapraklı çelikler, 4000 ppm sıvı indolbutirik asit (IBA) uygulanarak, alçak tünel sisleme ünitesinde köklendirilmiştir. Çeliklerin köklenme özelliklerinin yıllara göre önemli farklılıklar gösterdiği saptanmıştır. Çeliklerde en yüksek köklenme oranı (% 100) ve görsel değerlendirme puanı (5), birinci yılda, oasiste elde edilmiştir. Perlit-vermikulit 1:1 ortamında, her iki yılda da % 95 oranında köklenme elde edilmiştir. Bunun yanı sıra, en yüksek kök adedi (10.8), kök uzunluğu (47.0 mm), kök yaş/kuru ağırlıkları (382.0/48.3 mg) ve sekonder kök sayısı da (13.0) ikinci yılda aynı ortamda saptanmıştır. Kaya yünü ortamında, iki farklı yılda sırasıyla % 98.3 ve % 93.3 oranında köklenme, göreceli olarak yüksek kök adedi (9.9 ve 5.9) ve görsel değerlendirme puanları (4.9 ve 4.9) elde edilmiştir. Ayrıca, yıllara bağlı olarak, kum-perlit 1:2 ve torf-polistren 2:1 ortamlarında da köklenmenin % 90ʼın üzerinde olduğu saptanmıştır. Saf olarak kullanılan kum ve torf köklenme üzerinde olumsuz etkide bulunmuştur. Torfun vermikulitle olan karışımları ise köklenmeyi önemli düzeyde arttırmıştır. Saf çam kabuğu özellikle çeliklerin kök uzunluklarında artışa neden olmuş, ancak kabuğun torf ve perlitle olan karışımları, çam kabuğuna kıyasla köklenmede azalmaya neden olmuştur. Ancak, kabuğun fiziksel yapısının iyileştirilmesiyle zeytin çeliklerinde başarıyla kullanılma potansiyeli bulunabilir. Her iki yılda da birbirine yakın ve çok yüksek köklenmenin elde edildiği perlit-vermikulit 1:1 ortamının zeytin çeliklerinin köklendirilmesinde üstün nitelikli bir ortam olduğu sonucuna varılmıştır. Bunun yanı sıra, kaya yünü, torf-polistren 2:1 ve kum-perlit 1:2 ortamlarının da, zeytin çeliklerinin köklendirilmesinde iyi birer ortam seçeneği olabileceği düşünülmektedir