An investigation of a sensitive voltammetric method for determination of chromium (VI) in presence of chromium (III) and its application to leather

Krom doğada Cr(III) ve Cr(VI) yükseltgenme basamaklarında bulunmaktadır. Cr(III) glikoz, lipit ve protein metabolizmasında memeliler için temel element olmakla birlikte Cr(VI) hücre membranına CrO4 2- veya HCrO4 - olarak difüzlenerek biyolojik molekülleri yükseltgediğinden yüksek toksik etkiye sahiptir. Bu nedenle özellikle Cr(III) varlığında Cr(VI)’nın duyar tayinine ilişkin yöntem geliştirmek son yıllarda önem kazanmıştır. Dericilik sanayinde Cr(III) tuzlarının önemi büyüktür. Hamderiler tabaklama adı verilen işlemle amino asit ve proteinlerle kompleks oluşturan Cr(III) tuzları ile tepkimeye sokularak çevre koşullarına karşı dayanıklı hale getirilir. İşlenti ve sonrasındaki saklama koşullarında yükseltgenme sonucu deri örneklerinde Cr(VI) derişimleri saptanmıştır. Bu çalışma kapsamında Cr(VI)’nın duyar tayini için katalitik adsorptif katodik sıyırma voltammetrik yöntem (Cat-AdCSV) kullanılmıştır. Deri örneklerinin içeriğindeki Cr(VI) IUC 18 standart yöntemine göre ekstrakte edildikten sonra dietilentriamin penta asetik asit (DTPA) varlığında asılı civa damla elektrotta -900 mV’da Cr(III)’e indirgenmi , oluşan DTPA-Cr(III) kompleksinin nitratın katalitik etkisi ile Cr(II)’ye indirgenme piki izlenerek, biriktirme potansiyeli, süresi, pH v.b. optimize edilen koşullarda Cr(VI) ppb altı derişimlerde saptanabilmiştir. Cr(III) iyonlarının girişimini gidermede nitrilotri asetik asit ile maskeleme ve iyon değiştirici reçineler kullanılmıştır. İyon değiştirici reçinelerin etkinliği ICP-OES tekniğiyle incelenmiştir. Farklı deri örneklerindeki Cr(VI) miktarları aynı zamanda spektrofotometrik yolla 1,5 difenil karbazit reaktifi ile oluşturduğu renk şiddetinden yararlanılarak saptanmıştır (IUC18). Voltammetrik yöntemle elde edilen sonuçlar IUC 18 standart spektroskopik yöntemle elde edilen sonuçlarla karşılaştırılmış ve uyumlu bulunmuştur