Accounts of Izmir as the oriental other in british travel writing tradition

Edward Said’in Orientalism (1978) adlı çalışmasını ve bu çalışmaya bağlı olarak “Öteki” kavramını kendisine hareket noktası olarak alan bu çalışma, 1800’den 1900’lere İngiliz seyahat yazınında İzmir ve İzmir’deki kültürel yapının nasıl temsil edildiğini incelemeyi amaçlamıştır. Said’e göre, Oryantalizm Doğu’yu araştıran nesnel bir bilim dalı olmaktan çok, Doğu hakkında söylenebileceklerin ve söylenemeyeceklerin sınırlarını belirleyen, Batı emperyalizmi ile beslenen, Oryantalistlerin iddialarının aksine son derece politik bir söylemdir. Said’in eseri akademik dünyada öylesine büyük bir etki bırakmıştır ki, “sömürge sonrası çalışmalar” (“postcolonial studies”) adıyla bilinen alanın doğmasına vesile olmuştur. Said’in eserlerini başlangıç noktası olarak kabul eden yüzlerce inceleme yapılmış, doktora tezleri yazılmış ve üniversitelerde dersler açılmıştır. Bu temsillerin, on dokuzuncu yüzyıl İngiliz seyyahların anlatımlarında İzmir hakkındaki yansımalarının ne şekilde farklılıklar gösterip göstermediği bu tezin ortaya koymaya amaçladığı en önemli sorunsaldır. Bu bağlamda, Charles Fellows’un A Journal Written during an Excursion in Asia Minor (1839), Charles Macfarlane’in Constantinople in 1828 (1829), John Cam Hobhouse’un A Joruney Through Albania and Other Provinces of Turkey in Europe and Asia (1813) adlı seyahatnamelerini ve on dokuzuncu yüzyılda yazılmış diğer başka seyyahların eserlerini, başlangıç noktası olarak kabul etmiş ve diğer İngiliz seyyahların eserleri ile karşılaştırarak incelemiştir. Bu İngiliz seyyahların eserlerinde Oyantalist söylemle doğru orantılı olarak “Öteki” kavramının ne şekilde belirlendiği, hangi metinler arası ilişkilerle beslendiği ortaya konmuştur. On dokuzuncu yüzyılda yazılmış İzmir ve İzmir kültürünü temsil eden seyahatnamelere baktığımızda, bu eserlerde Oryantalist söylem her ne kadar egemen söylem konumunda olsa da, birçok farklı söylemin eş zamanlı olarak farklı eserlerde kullanıldığını gözlemliyoruz