Deneysel sıçan endometriyozis modelinde implantasyon kusurunu histolojik olarak değerlendirilmesi

Deneysel sıçan endometriyosiz modelinde uterus dokusunda implantasyonun belirlenmesi yanında; bu dönemde implantasyon olmayan alanların üreme etkilerinin değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilen bu çalışmada deney gruplarını cerrahi endometriyosiz indüksiyonu uygulanan (n=20), sham operasyonu uygulanan (n=10) ve işlem görmeyen kontrol grubu (n:10) olmak üzere 4-6 aylık yetişkin dişi albino (190-230 gr) sıçanlar oluşturmaktadır. Yöntemde operasyonlardan 6 hafta sonrasında ovulasyon indüksiyonu uygulamasını takiben aynı gece damızlık erkek sıçanlar ile (1:1) eşleştirilerek gebelik bulgusu göstermeyen sıçanlar yalancı gebe (foster-surrogate mother) olarak kabul edilmiş ve günlük smearlere göre takip edilerek gebeliğin spontan regresyonunun, implantasyonun gerçekleştirdiği endometriyal epitelyal bölgelerdeki farklılıkların embriyogenez ve implantasyon yönündeki etkilerinin histolojik olarak ışık mikroskobik, elektron mikroskobik ve immunohistokimyasal yöntemlerin yanı sıra morfometrik olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Histolojik değerlendirmede endometriyum myometriyum ve perimetriyum ayrı ayrı hücre sayıları ve bütünlüğü ve mitoz yanı sıra kapillerizasyon, inflamasyon ve ödem, siklusa göre stromanın durumu gibi parametreler açısından değerlendirilmiştir. Her grupta sistematik rastgele örnekleme ile seçilen farklı histolojik kesitlerde 40x büyütmede elde edilen görüntüler görüntü analiz yazılımı yüklü bilgisayara kaydedilerek saptanan morfometrik değerlerin ortancaları istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Biyokimyasal olarak, uterus dokusu örneklerinin homojenizasyonu sonrasında TBARS, SOD ve CAT düzeyleri istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır. Histokimyasal bağ dokusu boyaları ile (Trikrom Gomori, M.Azan) bağ dokusu hücreleri ve liflerin sentez değişikliklerine bağlı olarak ötopik endometriyumda doku kalınlığında hücresel azalma ve ultrastrukturel incelemede gerileyen pinopod yapıları belirlenmiştir. PAS boyası ile ötopik endometriyum bazal membran ve stromal yapılarında ve miyometriyum lifleri etrafındaki ekstemal laminalarında boyanma kaybı belirlenmiştir. Gruplar arasında desidua reaksiyonunun izlenmesinde Fibronektin boyanmasında fark izlenemmiştir; ancak psödodesidual reaksiyon nedeniyle embriyonal olması beklenen yerlerde hem demsin hem de fibronektin boyamalarında ekspresyon kaybı izlenmektedir. Deney grubunda artmış ekspresyon izlenen yapılar stromal tenascin ekspresyonu, vasküler düz kaslarda eNOS ekspresyonu stomal İNOS aktivitesi ve ötopik endometriyumun bcl-2 ekspresyonlarıdır. Uterus dokusu homojenatlarında bakılan enzim düzeyleri içinde kontrol ve sham gruplarına göre farklı değerler özellikle MDA enzimi için belirlenmiş olmasına karşılık gruplar arasında yapısal istatistiksel analizlerde anlamlı fark belirlenmemiştir. Mann Whitney testi ile değerlendirilen miyometriyum kalınlıkları ölçüm bulguları endometriyozis ve sham grupları arasında anlamlı fark olduğunu göstermiştir (p=010). Anova testi ile değerlendirilen endometriyum yüzey epitelinin kalınlığı ve stromal bezlerinin median uzunluk/alan değerlerinin gruplar arasında anlamlı fark bulunduğu belirlenmiştir (p=000, p=011). Sonuç olarak diğer gruplara göre azalmış olarak saptanan ötopik endometriyumun desidualizasyo bulguları, yeterli endometriyal morfolojisinin normal endometriyal reseptiviteyi göstermediğini bir kez daha kanıtlamıştır. Saptanan mitotik figürlere karşılık; deneysel endometriyosiz grbunda endometriyumun belirgin kalınlık farkı göstermekte olduğu istatistiksel olarak da gösterilmiştir. Buna göre uterin reseptivite defektlerinin farklı olarak düzenlenmekte olduğu ve endometriyal reseptiviteyi etkileyecek şekilde alternatif mekanizmaların bulunduğu söylenebilir. Ayrıca kullanılan ve gruplar arasında anlamlı fark izlenemeyen antikorların immunohistokimyasal ekspresyonlarının uterin reseptivite için belirleyici olmadıkları söylenebilir