Bebek masajının bebeklerde uyku süresine, büyüme-gelişmeye ve annelerde durumluk-sürekli kaygı düzeyine etkisinin incelenmesi

Bu araştırma, bebeklerde bebek masajının uyku süresine, büyüme gelişmeye ve annelerde durumluk-sürekli kaygı düzeyine etkisinin incelenmesi amacı ile deneysel olarak yapılmıştır. Araştırma, 30 Ağustos 2003-30 Mayıs 2004 tarihleri arasında İzmir, Bornova, Osmangazi, Seher Şükrü Ergil Sağlık Ocağıʼna izlem için gelen zamanında doğmuş 15 günlük sağlıklı bebeklerden kontrol ve masaj gruplarına 30ʼar bebek olmak üzere alınan toplam 60 bebek ve annelerinin oluşturduğu bir örneklem üzerinde yapılmıştır. Gerekli tüm izinler alındıktan sonra araştırmanın verileri,bebeklerin doğumunun 15. gününde, 1. ayın sonunda ve 4. ayın sonunda görüşme, kayıt ve anket formu yöntemleri kullanılarak toplanmıştır. Veri toplamada, bebekler ve ailelerinin sosyo-demografik özelliklerini içeren “Anket Formu”, büyüme ve gelişmeyi değerlendirmek üzere hazırlanan “Büyüme Gelişme Değerlendirme Formu”, uyku sürelerini değerlendirmek üzere “Uyku Aktivite Kayıt Formu” ve annelerin kaygı düzeylerini belirlemek üzere “Durumluk-Sürekli Kaygı Formu” kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; yüzdelik, Ki-kare (X2), Fisher testi, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi (t-testi), iki yönlü ve çok yönlü varyans analizi (Repeated Measure ANOVA) ve ileri analiz Bonferroni testi uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, araştırma kapsamına giren bebeklerin yaş (gün), doğum ağırlığı, cinsiyet, doğum şekli, çocuk sırası, annelerin yaşı, eğitim, çalışma ve gebeliği isteme durumu, ilk bebeklerini emzirme süreleri, ailenin gelir düzeyi, ailenin tipi, bebeğe bakan kişi ve evde yaşayan birey sayısı ile ilgili değişkenlerin dağılımları açısından masaj ve kontrol grubu arasında benzerlik olup iki grup arasında fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Grupların homojenliği sağlanmıştır.Araştırma kapsamına giren masaj grubu ve kontrol grubu bebeklerin 4. ayın sonundaki gündüz, gece ve 24 saatlik uyku süresi ortalamaları arasında masaj grubu lehine anlamlı bir farklılık görülürken, yapılan analizde, masaj ve kontrol grubu bebeklerin yalnızca gündüz uyku süreleri arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (F=6.865, p=0.011<0.05). Masaj uygulamasının bebeklerin ağırlık ve boy artışları üzerine anlamlı bir etkisi olduğu (ağırlık, F=8.469, p= 0.000<0.05) (boy, F=12.694, p=0.000<0.05) ayrıca, bebek masajının erkek bebeklerin ağırlık ve boy artışında kızlara oranla daha etkili olduğu saptanmıştır (ağırlık, F=3.760, p=0.026<0.05) (boy, F=4.351, p=0.015<0.05). Araştırmada masaj uygulanan bebeklerin kontrol grubuna göre daha fazla çevreyle ilgili, aktif ve canlı davranış sergiledikleri ve psiko-motor gelişim davranışlarından “annelerini gördüklerinde gülümseme” (t=2.149, p=0.036<0.05), “sevgi sesleri” çıkarmaya başlama (agulama) (t=2.149, p=0.036<0.05), “eline verilen nesneleri ağzına götürebilme” (t=2.455, p=0.017<0.05) ve “hareket eden cisim ya da kişileri takip etme” (t=4.229, p=0.000