Bankacılık sektöründe yabancı sermaye yatırımları ve Türk finans sistemi üzerine etkileri

Ülke ekonomilerinde kilit bir sektör olarak değerlendirilen bankacılık sektörü, özellikle gelişmekte olan ülkelerde son yıllarda hacmi giderek artan doğrudan yabancı sermaye yatırımlarına ev sahipliği yapmaktadır. Diğer gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi Türk bankacılık sektöründe de özellikle son üç yılda doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının önemli ölçüde arttığı görülmektedir. Öyle ki yabancı banka aktiflerinin toplam bankacılık sektörüne aktiflerine oranı 2003’de %5 iken, 2007 yılı Eylül ayı itibariyle %22’lere yükselmiştir. Bu tezde de bankacılık sektöründeki yabancı sermaye yatırımlarında görülen bu artışın Türk finans sistemi üzerindeki etkilerini analiz etmek amaçlanmıştır. Türk finans sistemi üzerindeki etkiler analiz edilirken de sistem içerisindeki en ağırlıklı unsur olan mevduat bankalarına etkiler üzerinde durulmuştur. Tezin amacı doğrultusunda bankacılık sektörüne yabancı sermaye girişlerinin kantitatif etkilerini araştırmak üzere çoklu regresyon analizinden, kalitatif etkilerini araştırmak üzere alan çalışmasından yararlanılmıştır. Analizler sonucunda, bankacılık sektörüne yabancı sermaye girişlerinin yerli bankaların mevduatın krediye dönüşüm oranlarını negatif etkilemek sureti ile kullandırılan krediler alanında bir rekabet yaratsalar da, en çok etkiyi yerli bankaların faiz dışı gelirlerini düşürmek suretiyle krediler dışında sunulan ürün ve hizmetler alanında rekabeti arttırarak yarattıkları görülmüştür. Bunun dışında sektördeki yabancı payının artması sonucunda bütün banka gruplarında net faiz marjının arttığı saptanmış olup, bu bulgu yabancı banka girişlerinin rekabet yaratsa da sektörde genel olarak etkinliği arttıracak yönde bir etkisinin olmadığını göstermektedir. Ayrıca bankacılık sektörüne yabancı sermaye girişlerinin yabancı ortaklı ve yabancı bankalar üzerinde önemli ölçüde etkilerinin olmadığı da ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak bu tez çalışmasının, bankacılık sektöründeki yabancı payının artmasının, bankaların kullandırdıkları krediler, karlılıkları, gelir-gider yapıları, aktif kaliteleri, özsermayeleri ve likidite riskleri üzerindeki etkilerini, bilanço ve gelir tablolarına yansımayan kalitatif etkiler ile birlikte aynı anda ortaya koymaya çalışarak literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir