Çocuk istismarı ve ihmalinin yaygınlığı ve dayanıklılıkla ilişkili faktörler

Çocuk istismarı ve ihmalinin bireylerin gelişimi üzerinde yaygın ve önemli etkilere sahip olduğu bilinmektedir ve bu konu gelişim psikologları tarafından da incelenmektedir. Literatürde diğer yaşam güçlüklerinde olduğu gibi çocuk istismarı ve ihmali yaşantısının ardından da yeterli gelişim gösteren bireylerin olduğu belirtilmektedir. Bu olgu, dayanıklılık (resilience) olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, fiziksel istismar yaşantısının ardından dayanıklılığa katkıda bulunan risk ve koruyucu faktörlerin incelenmesidir. Bu çalışmada, güçlük yaşantısı, fiziksel istismar deneyimi; yeterlilik, düşük ruh sağlığı belirtileri ve risk alma davranışlarının azlığı ile tanımlanmıştır. Araştırmada etkisi incelenen koruyucu ve risk faktörleri, bağlanma, benlik saygısı, denetim odağı ve arkadaş desteği, istismarla ilişkili özellikler ve yaşam olaylarının sayısıdır. Araştırmada okula devam eden 1607 ergene (12-17 yaş) ulaşılmış fiziksel istismara uğrayan 216 ve uğramayan 302 ergen örneklemi oluşturmuştur. Dayanıklılığın incelenmesi amacıyla veriler hem kişi odaklı hem de değişken odaklı yaklaşımla incelenmiştir. Sonuçlar, fiziksel istismarın ruh sağlığı üzerindeki etkisi için bağlanmanın ve benlik saygısının; risk alma davranışları üzerindeki etkisi için ise sadece bağlanmanın tam aracılık yaptığını göstermiştir. İstismarla ilişkili özelliklerden, istismarın süresi, istismarın şiddeti ve istismar eden kişi sayısının dayanıklı ve yetersiz olarak tanımlanan gruplar arasında farklılaştığı ve bu özelliklerin dayanıklılıkla olumsuz yönde ilişkili olduğu bulunmuştur. Risk alma davranışları üzerinde benlik saygısı ve denetim odağının; ruh sağlığı üzerinde ise akran desteğinin bir etkisi olmadığı saptanmıştır. Sonuçlar ekolojik/etkileşimsel model çerçevesinde tartışılmıştır