Değişik oksin uygulamalarının 'domat' zeytini çeliklerinin köklenmesi üzerine etkileri

Domat' zeytin çeşidinin çeliklerinin köklenmesinin çok yetersiz olduğu bilinmektedir. Bu nedenle, söz konusu çeşit, zorunlu olarak çöğür anaçlarının veya doğadan sökülen delicelerin (O.europaea var. oleaster) aşılanmasıyla çoğaltılır. Bu yüzden fidan üretimi zaman almakta ve buna bağlı olarak da fidan maliyeti artmaktadır. Bu noktadan hareketle, 'Domat' zeytin çeşidinde, çeliklere dışarıdan uygulanan oksini desteklemek amacıyla, köklendirme ortamına düşük dozda oksin enjeksiyonunun etkilerinin yanı sıra, çeliklere dikimden itibaren farklı günlerde dışardan uygulanacak oksinin, en fazla etkiyi hangi günlerde göstereceğini saptamak amacıyla bu çalışmaya gerek duyulmuştur. Bu araştırmada, 'Domat' zeytininin yarı odun çelikleri kullanılmıştır. Köklendirme ortamı olarak Fenol Formaldehit Köpük ve Paper Pot (Kağıt Saksı) kullanılmıştır. Sonuçta, 0,005 g.l-1' lik IBA enjekte edilmiş, Fenol Formaldehit Köpük ortamına dikilen çelikler, % 76,7 ile en yüksek oranda köklenirken, hormon uygulanmamış köpük ortamına dikilen çeliklerde en yüksek kök adedi (2,9) ve kök uzunluğu (54,1 mm) gözlenmiştir. Çeliklerin dikimden itibaren farklı günlerde yapılan hormon uygulamalarında ise, 0. günde (dikim günü) 2 g.l-1'lik NAA uygulanarak, pot ortamına dikilen çeliklerde en yüksek köklenme oranı (% 83,3), kök adedi (4,4) ve kök uzunluğu (63,1 mm) elde edilmiştir. Çeliğin kök kalitesini belirleyen başlıca özelliklere (köklenme oranı, kök adedi ve kök uzunluğu) ait en yüksek değerlerin, 0. günde yapılan 2 g.l-1'lik NAA uygulaması ile elde edilmesi nedeniyle, dışarıdan hormon uygulamalarının dikimde yapılmasının 'Domat' zeytini çeliklerinde yüksek oranda köklenme ve kök kalitesi açısından en doğru yaklaşım olacağı sonucuna varılmıştır