İBN HALDÛN’UN DÜŞÜNCESİNDE TOPLUMSAL/SİYASAL YAPININ ANLAŞILMASINDA BÜTÜNLÜK İLKESİ

Bu çalışmada İbn Haldûn’un düşünceleri ışığında toplumsal ve siyasal yapıda bütünlük ilkesi açıklanmaya çalışılmıştır. İbn Haldûn, 14. yüzyılda yaşamış Mukaddime adlı eseri ile ünlenmiş bir düşünür, tarih bilimci, siyaset adamı, hukukçu sosyolog ve eğitimcidir. İnsanların bir arada yaşama zorunluluğu olduğunu ifade eden İbn Haldûn, bu doğrultuda beraber yaşamın gerekliliği olan toplumsallığı çalışmalarının odağı olarak seçmiştir. Toplumlar, kendilerini gerek diğer toplumların saldırıları gerekse doğal felaketlere karşı korumak için devlet vb. siyasi yapılar inşa etmektedir. Çalışmamızın temel tezi olarak, bütün sosyal dinamiklerin birbirini etkilediği ve bu dinamiklerin bir bütün olarak ele alınması gereği sonucuna ulaşılmıştır. Tezimiz iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde toplumsal yapıda bütünlük ve bunu inceleyen sosyal ilimler, İbn Haldûn’un görüşleri ışığında ele alınarak sosyal ilimlerin sosyal gerçekliği bir bütün olarak açıklama görevi olduğu savunulmaktadır. Her bir sosyal ilim dalının kendine mahsus bir perspektifi olduğu ve bütüncül olarak ortaya çıkan sosyal gerçekliğin ancak diğer sosyal ilimler ile interdisipliner bir iş birliği sayesinde analizinin mümkün olabileceği tespit edilmiştir. İkinci bölümde ise siyasal yapıdaki bütünlük ilkesi ele alınarak siyasi yapıyı etkileyen temel dinamik ve faktörler değerlendirmeye tabi tutularak açıklanmaya çalışılmıştır