Tritikale'de çimlenme, fide gelişimi ve su alımı üzerine NaCl'nin etkileri

Tritikale’nin vejetatif gelişimi üzerine tuzluluğun etkileri yönündeki bilgilerin yetersizliği nedeniyle, yeni tescil edilen üç tritikale çeşidinde (Karma-2000, Presto ve Tatlıcak-97) tuza tolerans seviyelerini tespit amacıyla bu çalışma yürütülmüştür. Bununla birlikte, NaCl’nin çimlenme üzerine osmotik ya da toksik etkisi olup olmadığı da belli değildir. Bu araştırmada, tritikale çeşitlerine ait tohumların 2.4, 4.2, 5.9, 7.7, 10.6 ve 13.2 dS $m^{-1}$ elektriksel iletkenliğe sahip tuz streslerindeki çimlenme yüzdeleri, fide yaş ve kuru ağırlıkları ile su alımları belirlenmiştir. Kök ve sürgünlerde $Na^+$ ve $Cl^-$ , tohumlarda $Na^+ , Cl^-$ ve $K^+$ ion alımları analiz edilmiştir. Sonuçlar artan NaCl dozları toplam çimlenme yüzdesinde önemli değişikliğe neden olmadan, ortalama çimlenme zamanını önemli şekilde etkilediğini göstermiştir. Farklı tuz konsantrasyonunda tohumların su alımı oranı değişmemiştir. Artan tuz konsantrasyonlarıyla kök ve sürgündeki $Na^+$ ionlarının konsantrasyonun arttığını, $K^+$ konsantrasyonun azaldığı belirlenmiştir. Ayrıca, çimlenmekte olan tohumlarda $Na^+$ ve $Cl^-$ oranları artarken, $K^+$ oranı azalmıştır. Karma-2000 çeşidinin diğer çeşitlere göre tuza daha toleranslı olduğu görülmüştür. Çimlenmedeki gecikme düşük su alımından çok tohumda biriken aşırı $K^+$ iyonunun etkisinden olduğu fakat toplam çimlenme yüzdesinin değişmediği belirlenmiştir. Bununla birlikte, NaCl’nin çimlenmeden sonraki gelişme dönemlerinde daha etkili olduğu söylenebilir.The lack of information about the effects of salinity on vegetative growth of triticale prompted us to study the salt tolerance levels of 3 newly registered cultivars, Karma-2000, Presto, and Tatlıcak-97. Moreover, the relative importance of the osmotic or toxic effects of NaCl on seed germination are not clear in triticale. In this study, germination percentage, seedling fresh and dry weight and water uptake of the seeds of 3 triticale cultivars were determined under various salt (NaCl) stresses with electrical conductivities of 2.4, 4.2, 5.9, 7.7, 10.6 and 13.2 dS $m^{-1}$ . Roots and shoots were analyzed for uptake of Na+ and K+, and seeds for $Na^+ , K^+$ and $Cl^-$ . The results showed that increased NaCl significantly affected mean germination time without affecting final germination percentage. In each salt concentration, water uptake was not significantly changed. Salinity increased the accumulation of $Na^+$ and decreased the $K^+$ content in the roots and shoots. Moreover, the $Na^+$ and $Cl^-$ content of germinating seeds gradually increased, while $K^+$ diminished. Karma-2000 appeared to be more tolerant to salt stress than the others. It was concluded that the delay in germination was mainly due to higher $Na^+$ accumulation in the seeds rather than osmotic stress in triticale cultivars, while final germination percentage was not changed by NaCl. However, it appeared that NaCl adversely influenced triticale seedling characters