Genetički efekti jonizujućeg zračenja

The biological effects of ionizing radiation had been studied and documented within few years after the discovery of X-rays and further information has consequently been available from longitudinal studies on population affected by atomic bomb. Biological effects may either result in changes in organs (somatic effects) or in the genes (genetic effects). Both are directly related to a known dose of radiation and have a dose threshold and their severity is also dose related. The effects on the fetus are both somatic and genetic and the most radiosensitive period is 8-17 week of gestation. The safety of radiographic imaging of gonads and in pregnancy is discussed with reference to doses delivered in common radiological studies. Ionizing radiation doses permissible in the general population and in professionally exposed workers are also highlighted.Činjenice da jonizujuće zračenje može izazvati brojna biološka oštećenja poznata je od vremena njegovog otkrića. Brojna longitudinalna praćenja svih bioloških, pa i genetičkih posledica izlaganja jonizujućem zračenju, posebno na osobama izloženim dejstvima nuklearnog oružja, omogućila su uvid u pružila su daljna saznanja naročito o posledicama na fetusima. Biološki efekti jonizujućeg zračenja mogu biti somatski i genetički. Obe vrste efekta su u funkciji doze imaju prag, a intenzitet radijacionog oštećenja je u pozitivnoj korelaciji sa veličinom i brzinom doze. Posledice izlaganja fetusa zračenju mogu biti somateske i genetičke, a najosetljiviji period razvića je između 8. i 17. nedelje trudnoće. U radu su razmatrani sigurnosni aspekti različitih vrsta medicinskih snimanja naročito regiona gonada i tokom trudnoće. Deo rada je posvećen nivoima dozvoljenih radijacionih doza u opštoj populaciji i profesionalno izloženim osobama