DILTHEY, HERMENEUTICS, AND HUMAN SCIENCES

Pozitivizmin yöntem birliği düşüncesine karşı çıkarak bilimsel yöntemin bir ideal olarak görülmesine tepki gösteren tarih felsefesi görüşüyle anılan Dilthey, tarih bilgisini olanaklı kılan koşulların temelleriyle ve bu bağlamda tarihsel araştırmanın gerisinde yatan ilke ve dayanakları ortaya çıkararak sağlam bir tarih tasarımına ulaşmaya çalışmıştır. Dilthey’in tarih felsefesi anlayışı daha çok kültür çalışmaları ve felsefeyle ilgisinde tartışılmaktadır. Fakat toplum/insan bilimlerinin yöntemsel tartışmalarında da Dilthey’in ileri sürdüğü tarihsel metodun ve anlama kavramının merkezi bir önemi bulunmaktadır. Nitekim tarih ve sosyoloji arasındaki işbirliğinin sağlanmasındaki en büyük katkılardan biri Dilthey'den gelmiştir. Söz konusu bu çalışmada da büyük ölçüde, Dilthey’in tarih felsefesi, özellikle de tin bilimlerinin temeli olarak gördüğü tarihsel metodu, epistemolojisi ve kullandığı bazı terimlerle birlikte ele alınmaktadır. Öncelikle Dilthey’in düşüncelerini temellendirdiği epistemolojik bağlam ile önerdiği doğa bilimleri/ tin bilimleri ayrımı üzerinde durulmaktadır. Dilthey’in anlama metodu ile ilgili bazı tespitler doğrultusunda Dilthey’in dil, eleştirel anlama ve hermeneutik konusundaki düşünceleri de tartışma konusu yapılmaktadır. Bu çerçevede özellikle de objektivite (nesnellik) sorunu üzerinde durulmakta ve son olarak da Dilthey’in tarih felsefesi üzerine genel bir değerlendirme yapılmaktadır.Dilthey, who is known for his philosophical view of history which reacts to the idea of the method unity of positivism and reacts to the scientific method as an ideal, tried to reach a solid history design by revealing the principles and reasons underlying the historical research. Dilthey's understanding of the philosophy of history is mostly discussed in relation to the cultural studies and philosophy. But in the methodological debates of social/human sciences, Dilthey's historical method and the concept of understanding have a central importance. Indeed, one of the greatest contributions to the co-operation between history and sociology came from Dilthey. In this paper, too, it is largely handled in this study together with Dilthey's historical philosophy, especially the historical method, epistemology, and some basic terms he uses as the basis of the sciences. First of all, it is focused on Dilthey’s epistemological context and on his distinction between the natural sciences and human sciences. In the direction of Dilthey's method of understanding, Dilthey's thoughts on language, critical understanding and hermeneutics are also discussed. In this framework, especially the problem of objectivity is emphasized, and finally, Dilthey's philosophy of history is evaluated