Współczesny polski reportaż literacki wobec problematyki oryginalności, niepowtarzalności, intertekstualności oraz pamięci

This paper deals with issues related to crossing the paradigm of novelty, uniqueness and originality – and thereby maintaining a kind of memory of literature – in the contemporary Polish literary reportage. Some Polish reporters try to consciously apply the poststructuralist metaphors of recycling, bricolage or assembly to reportage texts; in contemporary literary reportage also certain intertextual processes play an important role, based on deliberate creation of relations between literary texts. It all helps to keep the memory of literature. In this perspective we analyze selected reportage texts of Ryszard Kapuściński, Paweł Smoleński and Jacek Hugo-Bader.Tematem tekstu jest problematyka przekraczania paradygmatu nowości, niepowtarzalności i oryginalności – a tym samym utrzymywanie swoistej pamięci literatury – we współczesnym polskim reportażu literackim. Niektórzy polscy reportażyści próbują świadomie zastosować poststrukturalistyczne metafory recyklingu, bricolage’u czy montażu w tekstach będących, na pierwszy rzut oka, gatunkowym zaprzeczeniem zarówno stosunkowo szeroko rozumianej intertekstualności, która leży u podstaw wspomnianych metafor, jak i pewnej, wynikającej z takiego podejścia do tekstu, „nieoryginalności”. W dzisiejszym reportażu ważną rolę odgrywają jednak także zabiegi intertekstualne polegające na świadomym tworzeniu relacji pomiędzy poszczególnymi tekstami literackimi (np. reportaże Pawła Smoleńskiego, Jacha Hugo-Badera, wcześniej Ryszarda Kapuścińskiego). To wszystko pomaga, przez odniesienia do starszych tekstów, utrzymywać pamięć literatury, ale także pamięć o ważnych dla opisywanego społeczeństwa wydarzeniach relacjonowanych przez reportażystów. Autorka podjęła próbę zbadania nie tylko relacji między światem i tekstem w wybranych reportażach literackich, ale także opisu relacji między jednym a drugim tekstem w szerszym kontekście (po)nowoczesnego podejścia do problematyki oryginalności oraz niepowtarzalności