WPŁYW RÓŻNYCH SPOSOBÓW MODYFIKACJI UPROSZCZONEJ UPRAWY ROLI NA WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I  WODNE POZIOMU ORNO-PRÓCHNICZNEGO GLEBY MINERALNEJ

This paper presents the results of testing studies of the basic values of physical and water properties of the humus horizon in a typical black earth where three variants of simplified tillage were implemented. The state of a three-phase system of soil after fourteen years of no-til-lage cultivation was compared with the variant of single deep plowing and plowing with manure fertilization. The following properties were marked: texture, specific and bulk density, porosity, moisture, maximal hygroscopic capacity, saturated hydraulic conductivity, water binding potential, total (TAW) and easily (RAW) available water, drainage porosity. It was acknowledged that the systems of most of the physical and water properties in the investigated combinations were very similar. There was no evidence of negative changes of key physical properties in the soil after the 14-year long no-tillage cultivation when compared with the variant of single traditional tillage rotation. Some minor differences were found within hydraulic and water properties and total carbon, however, they cannot practically deteriorate the agrotechnical state of a humus horizon and cannot have a negative effect in the field environment. It was affirmed that within a threephase soil system, the no-tillage cultivation provides plants with almost identical conditions of growth and development as the systems with the tillage rotation.W pracy przedstawiono wyniki badań testujących wartości podstawowych właściwości fizycznych i wodnych poziomu próchnicznego czarnej ziemi typowej, na której zastosowano 3 warianty uproszczonej uprawy roli. Porównano stan układu trójfazowego gleby po 14 latach uprawy zerowej z wariantami stosującymi jednorazową głęboką orkę oraz orkę wraz z nawożeniem obornikiem. Oznaczono następujące właściwości: skład granulometryczny, gęstość fazy stałej, gęstość gleby, porowatość, wilgotność, maksymalną pojemność higroskopową, współczynnik filtracji, potencjały wiązania wody przez glebę, potencjalną (PRU) i efektywną (ERU) retencję użyteczną, porowatość drenażową. Stwierdzono, że układ niemal wszystkich właściwości fizycznych i wodnych był w rozpatrywanych kombinacjach uprawowych bardzo podobny. Nie stwierdzono negatywnych zmian kluczowych właściwości fizycznych gleby uprawianej przez 14 lat bez orki, w stosunku do wariantów stosujących jednorazową rotację uprawy tradycyjnej. W obrębie właściwości wodnych i hydraulicznych oraz w przypadku zawartości węgla ogólnego stwierdzono nieznaczne różnice, które jednak nie mogą mieć praktycznego wpływu na pogorszenie się stanu agrotechnicznego poziomu próchnicznego i nie mogą negatywnie skutkować w warunkach polowych.Stwierdzono, że w zakresie jakości układu trójfazowego gleby, uprawa zerowa zapewnia roślinom uprawnym niemal identyczne warunki wzrostu i rozwoju, jak systemy z rotacyjnym udziałem orki