Kształtowanie duchowej osobowości dzieci przedszkolnych przez pryzmat pedagogiki ukraińskiej

In the history of Ukrainian pedagogical thought, the problem of formation of a preschool child’s spiritual personality is given special attention. There are different approaches to the study of concepts, content and principles of spirituality, the spiritual world of an individual, spiritual and moral values. Spiritual values and priorities of society arise from cultural and historical traditions, the experience of the nation. The content of such dissimilar categories as “spirituality” and “cordiality” has been studied. Spirituality expresses orientation of a human being toward the transcendent, whereas cordiality is defined by kindness in respect of people. Spiritual values are monitored and supported by public opinion and human conscience which helps normalize relations, brings order to and maintains harmony in society. The main task of educators is to instill moral self-awareness in every child and teach it spiritual values. Program requirements include promotion of spiritual ideas about the spiritual ideal, enrichment of emotional experience and formation of a certain self-attitude. Formation of spiritual basics must begin in the first years of life. In preschools, components of spiritual education are implemented through various forms of educational work.W historii ukraińskiej myśli pedagogicznej szczególną uwagę poświęca się problematyce kształtowania duchowej osobowości dziecka w okresie przedszkolnym. Ustalono, że istnieją różne podejścia do uzasadniania pojęć, treści, zasad duchowości, duchowego świata osobowości, duchowo-moralnych walorów. Duchowe walory i priorytety społeczeństwa wyrastają z kulturalno-historycznych tradycji, doświadczenia narodu. W artykule zaprezentowano treść kategorii „duchowość” i „duszewność”, ponieważ posiadają one odmienne skierowanie. Duchowość wyraża skierowanie ludzkiego bycia do transcedentności, a duszewność cechuje dobre traktowanie ludzi. Walory duchowe są kontrolowane i wspierane przez opinię społeczną i sumienie człowieka, co umożliwia normalizację relacji, gwarantuje porządek, pozwala zachować porozumienie w społeczeństwie. Podstawowym zadaniem wychowawców jest moralne uświadomienie dziecku siebie jako osobowości oraz umożliwienie mu przyswojenia duchowych walorów. Wśród wymagań programowych znajdują się: wspieranie rozwoju wyobraźni o duchowym ideale człowieka, wzbogacanie własnego doświadczenia emocjonalnego oraz kształtowanie pewnej „postawy do siebie”. Kształtowanie podstaw duchowości powinno odbywać się już od pierwszych lat życia. Jest to okres poznania człowieka i społeczeństwa, odkrycia Boga przez dziecko, zapoznania się z życiem na Ziemi z całą jego barwnością. To początkowy okres tworzenia własnej tożsamości, podstawowych cech charakteru, stosunku do otaczającego świata, ludzi i siebie, a także przyswajania moralnych norm zachowania ważnych dla rozwoju osobowości, w tym jakości psychicznych. Jest to ciągły proces, trwający przez całe życie, skierowany na przyswajanie przez ludzi reguł i norm zachowania. W przedszkolach idea duchowego wychowania jest realizowana przy pomocy różnych form pracy wychowawczej