Analiza krytyczna idei postępu historycznego

Im Artikel wird die kritische Analyse der Idee des historischen Fortschritts dargestellt. Gezeigt werden die Analogie dieser Idee mit dem Begriff des Fortschritts im individuel- len Leben sowie ihr werttheoretischer Kontext. Des weiteren wird auf die nötigen Bedin- gungen der praktischen Verwirklichung dieser Idee hingewiesen. Der Fortschritt selbst wird als eine in werttheoretischer Hinsicht wachsende Harmonisierung verschiedener Lebenspraktiken definiert. Abschließend wird behauptet, dass die Idee des Fortschritts nicht wirksam für den historischen Prozess angewandt werden kann, weil es in der Ge- schichte nicht ein einziges Subjekt gibt, das bewusst und zielsicher verschiedene Bereiche des Historischen harmonisch gestalten könnte.This article presents a critical analysis of the idea of historical progress. The analogy between that idea and the notion of progress in individual lives, as well as its axiological context, is demonstrated. The necessary conditions for a practical realization of this idea are also indicated. Progress itself is defined as an axiological increase in the harmonization of different life practices. The article concludes that the idea of progress cannot be lawfully applied to the historical process, because in history there is no singular subject that might consciously and deliberately harmonize various areas of that which is historical.W artykule przedstawiona jest analiza krytyczna idei postępu historycznego. Pokazana jest analogia tej idei z pojęciem postępu w życiu indywidualnym, a także jej kontekst aksjologiczny. Wskazane też są konieczne warunki praktycznej realizacji tej idei. Sam postęp jest zdefiniowany jako wzrastające pod względem aksjologicznym harmonizowanie różnych praktyk życia. W konkluzjach artykułu twierdzi się, że idea postępu nie może być prawomocnie zastosowana do procesu historycznego, ponieważ w historii nie ma jednego podmiotu, który mógłby świadomie i celowo harmonizować różne dziedziny tego, co historyczne