Społeczna potrzeba nieodpłatnej pomocy prawnej – beneficjenci regulacji ustawowej

On 5 August 2015 the law on free legal aid and on legal education was passed. The present study is devoted to one of the most significant and controversial problems in the adopted regulation, namely its subjective scope. The range of beneficiaries of this law – the entitled persons – was assessed from the standpoint of whether the adopted solutions fulfill the objectives stipulated in the bill in question: provision of legal aid at the pre-trial stage to persons who cannot, because of their financial or life status, afford to purchase this kind of services in the free market. The paper also discusses the categories of persons who are not covered by the law and those who are classified as entitled persons while they could pay the costs of legal advice. Furthermore, the solutions adopted in the law were compared with the results of empirical studies, and the role of information campaigns was emphasized: their aim is to make the persons concerned realize the need to use a lawyer’s help and to inform those entitled about centers offering free legal aid.W dniu 5 sierpnia 2015 r. została uchwalona ustawa o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej. Prezentowane opracowanie jest poświęcone jednemu z najistotniejszych i najbardziej kontrowersyjnych zagadnień przyjętej regulacji – jej zakresowi podmiotowemu. Ocenie został poddany krąg beneficjentów ustawy – „osób uprawnionych” z punktu widzenia tego, czy przyjęte rozwiązania spełniają założone w projekcie ustawy cele, czyli zapewnienie pomocy prawnej na etapie przedsądowym osobom, które ze względu na sytuację materialną lub życiową nie mogą sobie pozwolić na zakup tego rodzaju usługi na wolnym rynku. Zwrócono też uwagę na kategorie osób, które nie zostały objęte ustawą oraz nie zaliczono ich do osób uprawnionych, a które mogłyby pokryć koszty porady prawnej. Ponadto skonfrontowano przyjęte w ustawie rozwiązania z wynikami badań empirycznych oraz podkreślono rolę kampanii informacyjnych mających na celu uświadomienie potrzeby korzystania z pomocy prawnika i dotarcie do zainteresowanych z komunikatem o punktach nieodpłatnej pomocy prawnej