KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU NGHIÊN CỨU KHU HỆ CÁ CỬA SÔNG THU BỒN, TỈNH QUANG NAM

This report presents the result of four surveys in 2013 at 12 sampling stations on fish composition of fish fauna in the Thu Bon estuary of Quang Nam province (the central Vietnam) and a total of 139 species of fishes were identified belonging to 110 genera, 63 families and 17 orders. Analysis of community structure of fish fauna showed that the order Perciformes was the most popular, making up 56.1%; Cypriniformes (8.6%); Pleuronectiformes (6.5%); Clupeiformes and Siluriformes (4.3%); Anguilliformes, Tetraodontiformes (3.6%); Mugiliformes (2.9%); ... The family Gobiidae was the most abundant with 12 species, making up 8.6% of the total number of species; Cyprinidae (10 species, 7.2%); Leiognathidae, Carangidae had the same number of species (6 species, 4.3%); Clupeidae, Lutjanidae: 5 species (3.6%); Serranidae, Mugilidae, Soleidae, Gerreidae, Ambassidae, Tetraodontidae: 4 species (2.9%); In addition, 4 families had 3 species, 12 families had 2 species and 35 families had 1 species. Cluster analysis based on the Bray - Curtis similarity index of nine fish faunas (Bach Dang, Thai Binh, Bu Lu, Son Tra peninsula, Thu Bon, coastal wetlands of Quang Nam, Nha Phu - Binh Cang, Ben Tre and Tra Vinh) showed that fish composition of the coastal - estuaries of Tra Vinh and Ben Tre had the highest similarity (78%), subsequently fish faunas of Thu Bon had similarity with that of Quang Nam (47%), Quang Nam and Nha Phu - Binh Cang (41%), Bu Lu and Thu Bon (38%). The result was also classified into three distinct groups of 9 fish faunas: group 1- Tra Vinh, Ben Tre and Thai Binh; group 2- Quang Nam, Thu Bon, Nha Phu - Binh Cang, Son Tra and Bu Lu; group 3- Bach Đang. The species richness (Margalef’s index) of Thu Bon (28.0) was less abundant than that of other areas: the highest species richness belonging to Tra Vinh (39.4), Thai Binh (38.6), Nha Phu - Binh Cang (35.9), Son Tra (31.8), Bu Lu (29.7), … The diversity of species composition according to the taxa in each region showed the characteristic of each fish fauna. The fish fauna is evidently typical of characteristics of the estuarine waters and coastal lagoons. There are 4 threatened species which are listed in the Vietnam’s Red Data Book (2007) at ex-tremely vulnerable levels.Thực hiện 4 chuyến khảo sát thu mẫu thành phần loài cá vùng cửa sông Thu Bồn trong năm 2013 tại 12 điểm thu mẫu. Kết quả đã ghi nhận được 139 loài thuộc 17 bộ, 63 họ và 110 giống. Phân tích cấu trúc quần xã khu hệ cá cho thấy: bộ cá Vược Perciformes là bộ cá phổ biến nhất chiếm 56,1%; tiếp đến là bộ cá Chép 8,6%; bộ cá Bơn Pleuronectiformes chiếm 6,5%; bộ cá Trích Clupeiformes và cá Nheo Siluriformes mỗi bộ 4,3%; bộ cá Chình Anguilliformes, cá Nóc Tetraodontiformes (3,6%); bộ cá Đối Mugiliformes (2,9%); ... Các họ chiếm ưu thế về loài: họ cá Bống trắng (Gobiidae) 12 loài chiếm 8,6% tổng số loài; cá Chép (Cyprinidae) 7,2%; cá Liệt (Leiognathidae) và cá Khế (Carangidae) mỗi họ 4,3%; cá Trích (Clupeidae), cá Hồng (Lutjanidae): 3,6%, ... So sánh với 8 khu hệ cá cửa sông - ven biển Việt Nam (Bạch Đằng, Thái Bình, Bù Lu, Sơn Trà, vùng đất ngập nước ven biển tỉnh Quảng Nam, Nha Phu - Bình Cang, Bến Tre và Trà Vinh) ghi nhận, vùng ven biển cửa sông Trà Vinh và Bến Tre có mức tương đồng cao nhất 78%, tiếp đến là Quảng Nam và Thu Bồn 47%, Quảng Nam và Nha Phu - Bình Cang 41%, Bu Lu và Thu Bồn 38%. Phân tích chỉ số giống nhau về thành phần loài của 9 khu hệ cá hình thành nên 3 nhóm: nhóm 1: Trà Vinh, Bến Tre và Thái Bình; nhóm 2: Quảng Nam, Thu Bồn, Nha Phu - Bình Cang, Sơn Trà và Bù Lu; Bạch Đằng hình thành riêng nhóm 3. Độ giàu có về loài của Thu Bồn đạt 28,0; Trà Vinh đạt cao nhất 39,4; tiếp đến là Thái Bình (38,6); Nha Phu - Bình Cang (35,9), Sơn Trà (31,8), Bù Lu (29,7), … Tính đa đạng về thành phần loài cá theo các bậc taxon trên từng vùng thể hiện tính đặc trưng riêng cho từng khu hệ. Các khu hệ cá thể hiện rõ tính chất nước lợ điển hình của các thuỷ vực cửa sông, đầm phá ven biển. Có 4 loài cá quý hiếm được ghi trong sách đỏ Việt Nam 2007 ở mức độ rất nguy cấp