Kształcenie wrażliwości emocjonalnej i społecznej przyszłych nauczycieli metodami edukacji kulturalnej i arteterapii

The author examines the issue of emotional and social sensibility – one which is essential in the teaching profession and present in social, moral, empathic and cultural education. She also outlines her proprietary programme of “Cultural Education with Arts Therapy” addressed to pedagogical students. According to Read and Wojnar’s conception of “Education through Art”, it is to be found by improving sensibility. In the author’s opinion, “education through art” is not obliged to end together with the period of school education since contact with art can be useful as a didactic tool for adults. Teachers, just as other professional helpers such as art therapists, should be responsive to human problems at the individual and global scale. Students of Primary Education are prepared to fulfill the role of the art therapist. They are familiarized in the course of the classes with chosen methods of art therapy and experience the influence of art therapy on themselves. Receptive art therapies in the case of bibliotherapy consists of the reading of belle-lettres, poetry and stories, whilst in the case of visual art therapy it means considering pictures and for music therapy, listening to classical music. The theoretical base of the programme is the author’s conception of Culture Therapy. The article includes the narratives of students and their impressions evoked by works of art.Artykuł porusza problem wrażliwości emocjonalnej i społecznej niezbędnej w zawodzie nauczyciela i demonstruje metody jej kształtowania. Omawia pojęcia podstawowe z tym związane, takie jak: wrażliwość emocjonalna, społeczna, moralna, sensoryczna, empatia, edukacja kulturalna oraz prezentuje autorski program „Edukacji kulturalnej z arteterapią” adresowany do studentów pedagogiki. Zgodnie z koncepcją H. Reada oraz I. Wojnarowej drogą do kształcenia wrażliwości jest wychowanie przez sztukę. Autorka uważa, że nie powinno ono zakończyć się na etapie nauki szkolnej, ponieważ kontakt ze sztuką może też być formą dydaktyki dorosłych – andragogiki. Nauczyciele, podobnie jak inni zawodowo pomagający, muszą być wrażliwi na problemy człowieka w skali jednostkowej i globalnej, a te można dostrzec bardziej wyraziście poprzez pryzmat sztuki. Studenci edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej przygotowywani są do pełnienia roli arteterapeuty. W trakcie zajęć doświadczają na sobie wpływu arteterapii. Arteterapia receptywna w wypadku biblioterapii polega na: czytaniu tekstów literatury pięknej – poezji i prozy, formą arteterapii wizualnej jest oglądanie wybranych dzieł sztuki i refleksja nad ich znaczeniem, formą muzykoterapii – słuchanie wybranych utworów muzyki klasycznej. Podstawą teoretyczną arteterapii opartej na kulturze jest autorska koncepcja kulturoterapii. W artykule podane są przykłady zajęć poświęconych analizowaniu różnych stanów emocjonalnych i wypowiedzi studentów opisujące wrażenia i emocje pojawiające się pod wpływem różnych dzieł sztuki