Gamma-knife u stereotaksijskoj radioterapiji

U ovom je radu prikazan proces radiokirurškog i radioterapijskog liječenja bolesnika s intrakranijalnom patologijom upotrebom gama noža. Radiokirurgija je suvremena, „zlatna“ neurokirurška metoda liječenja, čiji puni razvoj i široku primjenu bilježimo u protekla dva desetljeća. U određenim je indikacijama, s obzirom na mogućnosti i patologiju pacijentove bolesti u potpunosti zamijenila otvorene operacije, a kod nekih bolesnika služi kao nadopuna istim. Liječenje neurokirurških bolesnika zahtjeva multidisciplinaran pristup čiji je radiološki tehnolog, sa svojim znanjem i vještinama, neizostavan dio. Pacijent, osim s liječnikom, te medicinskom sestrom surađuje i s radiološkim tehnologom.Za postizanje uspješne suradnje s pacijentom potrebno je ovladati komunikacijskim vještinama, uz dobro poznavanje procesa rada te specifičnosti provođenja određene vrste zahvata.Glavno oruđe radioterapije, tj. radiokirurgije jest gama nož.Ovaj otprilike 18 tona težak uređaj ima kao izvor gama zračenja Co60 (kobalt 60).Vremenom mu slijedi sve brži i uspješniji razvoj, te početkom 80-ih godina prošloga stoljeća u kliničku uporabu ulazi model s 201-im fotonskim snopom. Snopovi su raspoređeni u polusferni prsten omogućavajući tako dobivanje više izocentričnih raspodjela apsorbirane doze za koje je svojstvena visoka preciznost pri raspodjeli doze tumoru, ili određenoj patologiji, te visoki gradijent doze. Gama nož predstavlja revolucionarno otkriće u području medicine i postavlja temelj razvoja stereotaksijske radiokirurgije. Riječ je o metodi prostornog navođenja snopova ionizirajućeg zračenja pomoću metalnog stereotaksijskog okvira radi precizne terapije malih, patoloških procesa unutar lubanje. Gama nož se danas uspješno upotrebljava kod raznih intrakranijalnih indikacija kao što su benigni i maligni tumori hipofize, meningeomi, liječenja arteriovenskih malformacija (AVM), trigeminalne neuralgije i drugih. Radiokirurški principi kakve poznajemo još iz prošlog stoljeća,svojim su razvojem danas prošireni i na ekstrakranijalne indikacije kao što su tumori jetre, pluća i leđna moždina. Ono što gama nožu daje sve više na značaju i čini ga sve češćim odabirom u kliničkoj praksi, jesu odlični rezultati u kontroli rasta tumora te ostalih patologija, njihovo smanjenje i izlječenja uz smanjen broj dana hospitalizacije u odnosu na druge terapijske metode ili odsutnost iste