2019-06/06

In verband met de geplande bouw van een schuur is een archeologisch onderzoek uitgevoerd aan de Tsjerkebuorren 19 te Twijzel, gemeente Achtkarspelen, provincie Fryslân. Onder de schuur komt een fundering waarvoor tot een diepte van 85 centimeter beneden maaiveld gegraven dient te worden. Deze bodemingrepen betekenen een bedreiging voor eventueel aanwezige archeologische waarden. Het doel van het onderzoek is om vast te stellen wat de kans is op de aanwezigheid van archeologische waarden. Het onderzoek bestaat uit een bureauonderzoek (protocol 4002) en een veldonderzoek, verkennende en karterende fase (IVO-O; protocol 4003). Bij het bureauonderzoek zijn bronnen geraadpleegd op het gebied van fysische geografie, archeologie en historische geografie. Tijdens het veldonderzoek zijn zes boringen geplaatst om de opbouw en gaafheid van de bodem te bepalen en om te zoeken naar archeologische indicatoren. Plangebied Tsjerkebuorren 19 ligt op de overgang van hogere gronden naar een dal. Omstreeks het einde van de steentijd veranderde dit gebied van een dekzandlandschap in een uitgestrekt veenmoeras. Archeologische vondsten uit de omgeving betreffen stukken vuursteen uit de steentijd of kort daarna. Op vijftig meter zuidelijk van het terrein staat de hervormde kerk van Twijzel waarvan de oudste delen uit de middeleeuwen dateren. Op de kadastrale kaart van 1811-1832 wordt een woning weergegeven. Vergeleken met de tegenwoordige woning uit 1957 stond die voorganger veel dichter tegen de weg aan. In het grootste deel van het plangebied is een diep verstoorde bodem aangetroffen. In de geroerde bovenlaag zijn vondsten gedaan van een klingfragment uit de steentijd en een scherf kogelpotaardewerk uit de middeleeuwen. Geassocieerd met deze vondsten kunnen archeologische sporen aanwezig zijn uit genoemde periodes. Maar door de sterke bodemverstoring zijn deze naar verwachting sterk aangetast of vernietigd. selectie-advies door senior KNA-prospector drs. J.M.G. Bongers Aangezien eventuele archeologische grondsporen naar verwachting sterk zullen zijn aangetast, adviseren wij om het terrein op archeologische gronden vrij te geven voor de bouw van de schuur. Wel wijzen wij erop dat voor al het graafwerk geldt dat als archeologische grondsporen worden aangetroffen en/of vondsten worden gedaan, dat daarvan direct melding dient te worden gemaakt conform de Erfgoedwet 2015, artikel 5.10. Wij adviseren dit te doen bij de gemeente Achtkarspelen. De gemeente Achtkarspelen, dhr. K. Daemen, heeft op 30 september 2019 laten weten dit selectie-advies op te volgen