Imiona w strukturze nazwisk dawnych mieszkańców polsko-litewsko-wschodniosłowiańskiego pogranicza jako fakt kulturowy

LEONARDA DACEWICZ, prof. zw. dr hab., kierownik Katedry Językoznawstwa Wschodniosłowiańskiego w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu w Białymstoku. Zainteresowania badawcze: historyczna i współczesna antroponimia i mikrotoponimia polsko-wschodniosłowiańskiego pogranicza, socjolektalne odmiany języka, komparatystyka językoznawcza polsko-wschodniosłowiańska. Autorka następujących książek: Nazewnictwo kobiet w dawnym powiecie mielnickim (XVI-XVII) (Białystok 1994), Bibliografia onomastyki Białostocczyzny (1960–1996) (Białystok 1996), Antroponimia Białegostoku w XVII-XVIII wieku (Białystok 2001) oraz Antroponimia Żydów Podlasia w XVI-XVIII wieku (Białystok 2008). Współautorka (wraz z Z. Abramowicz i L. Citko) dwutomowego Słownika historycznych nazw osobowych Białostocczyzny (XV-XVII w.) (Białystok 1997–1998) oraz (z Z. Kowalik-Kaletą i B. Raszewską-Żurek) I tomu Słownik najstarszych nazwisk polskich – pochodzenie językowe nazwisk omówionych w Historii nazwisk polskich (Warszawa 2007).Z. Abramowicz, 1993, Imiona chrzestne białostoczan w aspekcie socjolingwistycznym (1885–1995), Białystok.Z. Abramowicz, 1996, Nazwiska Żydów białostockich, w: Antroponimia słowiańska, Prace Onomastyczne 35, Warszawa, s. 21-30.Z. Abramowicz, 2001, Anthroponymy of the Jews from Białystok as a reflection of the nation’s culture and history, w: Namenkundliche Informationen, 79/80, Leipzig, s. 225-238.Z. Abramowicz, 2010, Antroponimia Żydów białostockich, Białystok.E. Bogdanowicz, 2000, Osiemnastowieczna antroponimia południowej Białostocczyzny, Białystok (wydruk pracy doktorskiej).L. Citko (Kruk), 1990, Elementy bałtyckie w szesnastowiecznej antroponimii północnej Białostocczyzny, w: Bałto-słowiańskie związki językowe, Wrocław, s. 229-234.L. Citko, 2001, Nazewnictwo osobowe północnego Podlasia w XVI w., Białystok.L. Dacewicz, 1994, Nazewnictwo kobiet w dawnym powiecie mielnickim w XVI-XVII wieku, Białystok.L. Dacewicz, 1999, Obce czy rodzime? W kwestii nazewnictwa na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim, w: Nazewnictwo na pograniczach etniczno-językowych. Studia Slawistyczne 1, red. Z. Abramowicz, L. Dacewicz, Białystok, s.88-93.L. Dacewicz, 2003, Z historii nazwisk na polsko-wschodniosłowiańskim pograniczu kulturowym, w: Nazwy własne a kultura. Polska i inne kraje słowiańskie, Prace Slawistyczne 115, Warszawa, s. 11-18.L. Dacewicz, 2004a, O nazwiskach typu Gryc, Stec, Troc, w: Wschód – Zachód. Dialog języków i kultur w kontekście globalizacji, Słupsk, s. 203-209.L. Dacewicz, 2004b, Identifizierung der judischen Bevolkerung und slawische Eigennamenkultur in der alten Wojewodschaft von Podlasie, Namenkundliche Informationen 85/86, Leipzig, s. 201-208.L. Dacewicz, 2005, Nazewnictwo Tatarów a słowiańska kultura nazewnicza w północnej części Wielkiego Księstwa Litewskiego, w: Movy Vialikaga Kniastva Litovskaga, Brześć, s. 204-207.L. Dacewicz, 2008, Antroponimia Żydów Podlasia w XVI-XVIII wieku, Białystok.Dumin S., 2006, Herbarz rodzin tatarskich Wielkiego Księstwa Litewskiego, Gdańsk.H. Dylągowa, 1994, Unia brzeska – pojednanie czy podział?, w: Unia brzeska. Geneza, dzieje i konsekwencje w kulturze narodów wschodniosłowiańskich, Kraków, s. 45-54.H. Jankowski, Nazwy osobowe Tatarów litewsko-polskich, „Rocznik Tatarów Polskich” 4, 1997, s. 59-90.A. Gafurov, 1987, Slovar’ arabskich, piersidskich, tadžikskich i tiurkskich imen, w: Imia i istorija, Moskva, s. 113-214.T. Kasabuła, 1998, Ignacy Masalski biskup wileński, Lublin.Kłoskowska A., 1996, Kultury narodowe u korzeni, Warszawa.M. Kondratiuk, 1990, Bałtyckie nazwy osobowe włościan w Inwentarzu starostwa tykocińskiego z 1573 roku, w: Bałto-słowiańskie związki językowe, Wrocław, s.199-214.M. Kondratiuk, 2000, Nazwiska pochodzenia bałtyckiego w regionie białostockim,„Acta Baltico-Slavica”, t. 25, Warszawa, s. 123-150.Kowalik-Kaleta Z., 2007, Historia nazwisk polskich na tle społecznym i obyczajowym (XII-XV wiek), t. I, Warszawa.J. Kuryłowicz, 1968, O niektórych właściwościach imion skróconych, w: Symbole philologicae in honorem Vitoldi Taszycki, Kraków, s.176-181.K. Kwaśniewski, 1983, Zderzenie kultur, Warszawa.A. Lis, 2008, Ku „nowemu” pograniczu: zagadnienia granicy i inności w rozważaniach nad współczesnym pograniczem, w: Pogranicze. Studia społeczne, t. XIV, Polskie granice i pogranicza: nowe problemy i interpretacje, Białystok, s. 31-49.Cz. Łapicz, 1986, Tatarzy na rozdrożu kultur, „Białostocczyzna”, nr 1, s. 9-13.M. Malec, 1994, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków.M. Malec, 2001, Imię w polskiej antroponimii i kulturze, Kraków.T. Milewski, 1969, Indoeuropejskie imiona osobowe, Wrocław – Warszawa – Kraków.Rabinowicz O. A., Sobstvennyje imena jevrejev, w: Sočinienija O. A. Rabinowicza, t. III, Odessa.K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I A-K, Kraków.E. Rzetelska-Feleszko, W świecie nazw własnych, Warszawa – Kraków 2006.B. Tichoniuk, 2000, Imiona i ich formy na pograniczu polsko-białoruskim od XVI wieku do roku 1839, Zielona Góra.A. Uscinowicz, 1999, Z historii imen jaurejau, w: Nazewnictwo na pograniczach etniczno-językowych, Studia Slawistyczne 1, Białystok, s. 321-333.J. Wiśniewski, 1989, Osadnictwo tatarskie w sokólskiem i na północnym Podlasiu, „Rocznik Białostocki”, t. XVI, s. 326-401.26928