Przepisanie jako przetrwanie : przykłady kontrapunktowych strategii czytania i pisania

Zgodnie z ideą intertekstualizmu, wyprowadzoną przez Julię Kristevę z myśli Michaiła Bachtina, każdy tekst zbudowany jest z innych tekstów, z którymi wchodzi w dialog i które przetwarza. Równocześnie, na zasadzie obustronności, każdy tak powstały tekst może być z kolei przetworzony przez inne teksty, które zostaną na jego podstawie napisane czy też odczytane. W przypadku współczesnej, tzw. postmodernistycznej, powieści anglojęzycznej zjawisko przetwarzania lub przepisywania utworów wcześniejszych jest zabiegiem bardzo świadomym i skierowanym szczególnie ku powszechnie znanym dziełom kanonicznym z kręgu literatury angielskiej. Ponieważ dzieła te uosabiają dominujący i historycznie utrwalony porządek społeczno-ekonomiczno-polityczny, pomijają one wszelkie punkty widzenia do niego nie- przynależące, marginalizując tym samym liczne "mniejszości" postrzegane w ten sposób ze względu na narzucony im brak dostępu do władzy i niemożność samookreślenia. Zadaniem, jakiego podejmuje się wspomniana literatura postmodernistyczna, jest właśnie przepisanie tego stanu rzeczy, poprzez udzielenie głosu tym, których doświadczenie do niedawna pomijano milczeniem. Niniejszy artykuł skupia się na trzech takich wykluczonych perspektywach: feministycznej, homoseksualnej i postkolonialnej. Posługując się teorią Gerarda Genette’a, praca ta analizuje i ocenia przykłady strategii autorskich mających na celu "waloryzację" bohaterów zaczerpniętych z klasycznych dzieł literatury (najczęściej z jej marginesów) oraz pokazuje, w jaki sposób, w pewnych przypadkach, powstały "hipertekst" stanowi wyzwalającą alternatywę wobec oryginalnego "hipotekstu" - w jaki sposób doświadczenia wcześniej skazane na nieobecność w literaturze (i kulturze) otrzymują szansę zaistnienia i przetrwania