Pomiędzy. Dwie ojczyzny w pismach dla polskojęzycznych dzieci żydowskich w II Rzeczypospolitej

In Between. Two Home Countries in the Polish Language Press for Jewish Children in the Second Polish RepublicIn the interwar period in Poland the big Polish-language Jewish journals (Chwila, Nowy Dziennik and Nasz Przegląd) published supplements for children. Two of them (Chwilka and Dzienniczek dla Dzieci i Młodzieży [Diary for children and young people]) were typical magazines for children. The third, the Mały Przegląd [Little review], led initially by Janusz Korczak, became the tribune of its youngest readers. Its content was composed of letters, reports and interviews by young correspondents. All these magazines were directed to children of the accultured Jews, readers of Polish-language Zionist press. It would seem, therefore, that their educational ideals should be similar.How were the patriotic values shown to the Jewish children from the acculturated Zionist families, familiar with Polish culture better than average Jewish children, but raised in cult of Palestine and the return to Eretz? What should be told to the children, if they were to be educated as good patriots? And patriots of what country? How to explain Palestinian patriotism to children who have never seen their country, lived in Poland and spoke Polish? And at the same time – how to explain the Polish patriotism to children who live in a country with a constantly growing anti-Semitism, of which they are only the marginalized, second-class citizens. As a result, the two dailies, almost identical in their views, have supplements presenting a surprisingly different approach to patriotism. The article was based on an analysis of all vintages of Dzienniczek and Mały Przegląd. Pomiędzy. Dwie ojczyzny w pismach dla polskojęzycznych dzieci żydowskich w II RzeczypospolitejW okresie międzywojennym wielkie polskojęzyczne dzienniki żydowskie – „Chwila”, „Nowy Dziennik” i „Nasz Przegląd” wydawały dodatki dla dzieci. Dwa pierwsze, „Chwilka” i „Dzienniczek dla Dzieci i Młodzieży”, były to zwykłe, konwencjonalne pisemka dla dzieci, „Mały Przegląd” kierowany początkowo przez Janusza Korczaka, stał się trybuną swoich najmłodszych czytelników, a jego treść złożona była z listów, reportaży i wywiadów młodych korespondentów. Wszystkie pisemka kierowane były do dzieci akulturowanych Żydów, czytelników polskojęzycznej syjonistycznej prasy. Wydawało by się zatem, że ideały wychowawcze powinny być zbliżone.Jak dzieciom żydowskich z rodzin akulturowanych i syjonistycznych – a więc zarazem znających polską kulturę lepiej niż przeciętne żydowskie dzieci, ale wychowywanych w kulcie Palestyny i powrotu do Erec, ukazywano wartości patriotyczne? Cóż zatem należało mówić dzieciom, jeśli chciało się je wychować na dobrych patriotów? I jakiego kraju patriotów? Jak wytłumaczyć palestyński patriotyzm dzieciom, które nigdy swojego kraju nie widziały, żyły w Polsce, mówiły po polsku? I jednocześnie – jak wytłumaczyć polski patriotyzm dzieciom, które mieszkają w kraju o stale rosnącym antysemityzmie, którego są obywatelami, ale obywatelami drugiej kategorii, spychanymi na margines? W rezultacie dwa pisma wyrastające z dwóch niemal identycznych w poglądach dzienników prezentowały zaskakująco różne podejście do patriotyzmu. Artykuł oparty został na analizie wszystkich roczników „Dzienniczka” i „Małego Przeglądu”