Um réttindi fyrirbura og foreldra þeirra

Viðfangsefni þessarar ritgerðar eru réttindi fyrirbura og foreldra þeirra á sviði heilbrigðisréttar og almannatrygginga og rannsókn á því hvort þörf er á réttarbótum fyrir þennan hóp. Fjallað eru um núgildandi réttarreglur á sviði heilbrigðisréttar og almannatrygginga sem snerta fyrirbura og foreldra þeirra hvað mest fyrstu árin eftir fæðingu barnanna sem og ýmis álitamál sem snerta fyrirburaforeldra umfram aðra foreldra. Í ritgerðinni er notast við niðurstöður eigindlegrar rannsóknar sem framkvæmd var meðal fyrirburaforeldra til að könnunar viðhorfi þeirra og reynslu. Þá er einnig notast við upplýsingar úr viðtölum sem tekin voru við hjúkrunardeildarstjóra Vökudeildar og framkvæmdastjóra Umhyggju. Aðstöðuleysi fyrir foreldra barna á Vökudeildinni er til umfjöllunar í ritgerðinni en vegna plássleysis er fyrirburum sem og öðrum börnum sem dvelja á Vökudeild ekki tryggð sólarhringssamvist við foreldra sína líkt og þeim börnum sem dvelja á Barnadeild. Komist er að þeirri niðurstöðu að með þessum aðstöðumun er sjúklingum Barnaspítalans mismunað með ólögmætum hætti. Þá er komst að þeirri niðurstöðu í ritgerðinni að þrátt fyrir margar breytingar hafi orðið til hins betra á undanförnum árum er enn þörf á réttarbótum fyrir fyrirbura og foreldra þeirra. Þá eru tillögur til slíkra breytinga á lögum og reglugerðum útfærðar. Helstu tillögurnar sem settar eru fram eru annars vegar breytingar á reglugerðum sem settar eru með stoð í lögum um sjúkratryggingar, nánar tiltekið varðandi greiðsluþátttöku almannatrygginga í kostnaði við mjaltavélar og aukinni greiðsluþátttöku í ferða- og dvalarkostnaði fyrirburaforeldra af landsbyggðinni. Hins vegar breytingar á lögum um fæðingar- og foreldraorlof er varða aukin réttindi fyrirburaforeldra til fæðingarorlofs og skýrleika ákvæðis um rétt til fæðingarorlofs vegna andvanafæðinga og fósturláta.The subject of this thesis is the right preemies and their parents have within the field of medical law and national insurance and a research into whether a reform is needed. Current precedents in medical law and national insurance concerning preemies and their parents, mostly the first years after the birth of the babies, will be covered along with issues that concern parents of preemies more than others. This thesis uses the outcome of a qualitative research held amongst parents of preemies to investigate their outlook and experience. Furthermore information from interviews held with the nursing manager of Vökudeild and the managing director of Umhyggja will be used. The lack of facilities for preemie parents in Vökudeild is covered in the thesis; because of lack of space the preemies as other babies staying in Vökudeild are not secured round the clock time with their parents as other children staying in Barnadeild. Results show that the difference between facilities in Barnaspítali results in the patients being unlawfully discriminated against. The result of the thesis also shows that despite many positive changes in the last years there is still room for reforms for preemies and their parents. It elaborates suggestions to change laws and reglulations. Firstly it suggests changes to regulations that are passed on the basis of the health insurance act, namely regarding the contribution from national insurance towards cost of milking machines and an additional contribution towards travel and residence expenses for parents of preemies that come from the countryside. Secondly it suggests a change to the legislation on maternity and parental leave relating to provide more rights to a parental leave for the parent of a preemie and clarity to the clause on the right to parental leave for stillborn babies and miscarriages