Nemendur sem hafa tekið hlé frá námi á framhaldsskólastigi á Íslandi

Brotthvarf úr framhaldsskólum hefur mælst hátt hér á landi í samanburði við önnur lönd. Fyrri rannsóknir benda til þess að íslenskir nemendur útskrifist seinna en þekkist erlendis og margir snúa aftur í nám eftir að hafa áður hætt. Markmið rannsóknarinnar var að kanna hvað einkennir nemendur sem hafa tekið hlé frá námi á framhaldsskólastigi og á hvaða hátt þeir eru frábrugðnir nemendum sem hafa hætt eða lokið námi. Rannsóknin var megindleg þýðisrannsókn þar sem námsstaða við 22 ára aldur var könnuð auk þess sem skoðuð voru tengsl milli kyns, fyrri námsárangurs, menntunarstöðu foreldra, efnislegrar, félagslegrar og menningarlegrar stöðu og trúar á eigin getu við námsstöðu 22 ára. Þátttakendur voru 3675 einstaklingar fæddir 1990 sem höfðu tekið samræmd próf í íslensku og stærðfræði og svarað PISA könnuninni vorið 2006. Niðurstöður bentu til minna brotthvarfs en áður hefur komið í ljós. Þriðjungur nemenda höfðu tekið hlé og voru þeir ólíklegri til að hafa lokið námi. Nemendur með betri fyrri námsárangur og með foreldra með meiri menntun voru líklegri til þess að hafa lokið námi hvort sem þeir tóku hlé eða ekki. Hærri félagsleg staða hafði aðeins tengsl við námslok meðal nemenda sem höfðu ekki tekið hlé frá námi. Bakgrunnur nemenda hamlar þeim því síður eftir að þeir hefja nám aftur eftir hlé. Jafn margir karlar og konur höfðu tekið hlé en karlar voru ólíklegri til að ljúka prófi eftir að hafa snúið aftur í nám. Hluti brotthvarfsvandans gæti legið í fjölda nemenda sem taka sér hlé frá námi og seinka þar með útskrift. Íslenska framhaldsskólakerfið er sveigjanlegt sem gefur nemendum tækifæri til þess að taka hlé frá námi en einnig til að stjórna eigin námshraða. Frekari rannsókna er þörf til að greina þætti sem hafa áhrif á árangur nemenda eftir endurkomu í nám.Dropout rate from upper secondary education is higher in Iceland compared to neighboring countries. Prior research indicates that Icelandic students finish school later in life than students in other countries and many return after having previously dropped out. The aim of this study was examine the characteristics of students that take a break from upper secondary education and how they differ from other students. The study was a quantitative cohort study that examined the link between gender, prior school performance, education level of parents, socioeconomic background and self-efficacy, and school attendance at the age of 22. Participants were 3675 individuals born in 1990 that had taken both the standardized examinations in mathematics and Icelandic in 2006, and filled out a questionnaire included in the PISA 2006 study. Main findings show lower dropout rate than has been seen in prior research. One third of students had taken a break from school before the age of 22 and they were less likely to have finished school. Students with higher prior school performance and had parents with a higher education level were more likely to have finished school, both among those that took a break and those who did not. Higher socioeconomic status is only connected with increased likelihood of finishing school among those who have not taken a break. Students‘ background is less restrictive for those who enroll again in school. Men and women were equally likely to have taken a break but men were far more likely to not finish school when they enrolled again. Part of the drop-out problem could lie in the number of students taking a break from education and thereupon delay their graduation. The Icelandic upper secondary education system is flexible and gives students opportunity to take a break from school but also to manage their own pace of learning. More research is needed to detect factors that effect attainment of students after re-entrance to school