Víðtækt tjáningarfrelsi þingmanna

Tjáningarfrelsi er verndað af 73. gr. Stjórnarskrár lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 (hér eftir skammstöfuð stjskr.). Samkvæmt 1. mgr. ákvæðisins eru allir frjálsir skoðana sinna og sannfæringar. Ákvæði 2. mgr. fjallar um það að hver maður eigi rétt á að láta í ljós hugsanir sínar en verði hins vegar að ábyrgjast þær fyrir dómi. Þar segir jafnframt að ritskoðun og aðrar sambærilegar tálmanir á tjáningarfrelsi megi aldrei í lög leiða. Loks er í 3. mgr. mælt fyrir um að tjáningarfrelsi megi aðeins setja skorður með lögum í þágu allsherjarreglu eða öryggis ríkisins, til verndar heilsu eða siðgæði manna eða vegna réttinda eða mannorðs annarra, enda teljist þær nauðsynlegar og samrýmist lýðræðishefðum. Í þessari ritgerð verður tjáningarfrelsi þingmanna/ráðherra tekið til sérstakrar skoðunar og það borið saman við tjáningarfrelsi borgaranna. Hversu víðtækt það er og hvort það er yfirhöfuð nauðsynlegt í okkar samfélagi. Skoðaðir verða dómar Mannréttindadómstóls Evrópu og íslenskra dómstóla og dregnar ályktanir af dómaframkvæmdinni. Í 2. kafla er fjallað almennt um tjáningarfrelsi. 3. kafli afmarkast við tjáningarfrelsi þingmanna, í 4. kafla verður stiklað á stóru um muninn á gildisdómum og staðhæfingum um staðreyndir. 5 kafli fjallar um hversu langt má ganga í því að gagnrýna þingmenn og loks verða niðurstöður dregnar saman í samantekt í 6. kafla