Umfram allt börn : um bráðgervi barna og kynjaða orðræðu

Eftirfarandi ritgerð er lokaverkefni til B.Ed.-prófs við Kennaradeild Háskólans á Akureyri. Viðfangsefni hennar eru birtingarmyndir bráðgervis barna þar sem gengið var út frá rannsóknarspurningunni: hverjar eru helstu birtingarmyndir bráðgervis barna og hvernig má ætla að kynjuð orðræða samfélagsins hafi áhrif? Til að byggja undir svarið var leitast við að gera grein fyrir hugtökunum greind og bráðgervi, með hliðsjón af kenningum fræðimanna á borð við Jean Piaget, Lev S. Vygotsky, Howard Gardner og Robert J. Sternberg. Einnig er fjallað um helstu kenningar innan kynjafræða með áherslu á hið póststrúktúralíska sjónarhorn, sem snýr að því að greina ráðandi orðræðu með tilliti til valdatengsla í samfélaginu. Litið var bæði til innlendra og erlendra rannsókna um samskipti innan skólastofunnar með tilliti til kynjaðrar orðræðu. Þá er fjallað um helstu birtingarmyndir bráðgervis hjá börnum, sjálfsmynd þeirra, staðalímyndir um bráðgervi og skoðað hvort þær birtingarmyndir séu mismunandi á milli kynjanna. Sú umræða var að lokum sett í samhengi við fyrirliggjandi heimildir um kynjaða orðræðu. Úrvinnsla heimilda leiddi í ljós að þegar kemur að staðalímyndum og kynin annars vegar og bráðgervi hins vegar standa bráðgerar stúlkur töluvert verr að vígi en bráðgerir drengir. Ráðandi hugmyndir samfélagsins um hvað telst kvenlegt og ekki setur bráðgerum stúlkum þröngar skorður þegar kemur að sjálfsmynd og félagstengslum, en ekki síður drengjum og þá helst þeim sem sýna bráðgervi á sviðum sem samkvæmt orðræðunni teljast kvenleg (s.s. myndlist, leiklist og tónlist).The following paper is a final thesis for a B.Ed-degree at the faculty of education from the University of Akureyri. The subject matter is the manifestation of giftedness in children, focusing on if, and how, it is influenced by gendered discourse. An attempt will be made to present and explain the concepts of human intelligence and giftedness, taking into account the theories of scholars such as Jean Piaget, Lev S. Vygotsky, Howard Gardner and Robert J. Sternberg. The paper also discusses key concepts within gendered studies with a focus on the postructuralist perspective, which relates to the identification of the dominant discourse in terms of power relations in society. A short look will be taken at domestic and foreign research regarding communication within the classroom in terms of gendered discourse. Common manifestations of giftedness, self concept and stereotyping will be looked at and whether these manifestations differ according to gender. At last these findings will be put into context with existing sources on gendered discourse. Research reveals that when it comes to stereotypes and gender, gifted girls are at a certain disadvantage compared to gifted boys. Dominant discourse on femininty seems to prevent gifted girls from exploring their full potential, but research also suggests that gifted boys are hesitant in fulfilling their potential when they show giftedness in areas that are considered feminine (f. ex. the arts, music and drama)