Barnasáttmáli og aðskilið réttarkerfi: Brýtur það gegn Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna að börn undir 18 ára aldri eru vistuð með fullorðnum afbrotamönnum

Í kjölfar lögfestingar Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna árið 2013 hér á landi hafa meðferðarúrræði sakhæfra barna verið mikið í umræðunni. Í c-lið 37. gr. Barnasáttmálans er kveðið á um að börn skulu ekki vistuð í fangelsi með fullorðnum afbrotamönnum. Í kjölfar lögfestingarinnar skuldbatt Ísland sig að lögum til þess að framfylgja þessu ákvæði. Í ljósi þess að hérlendis er ekki starfrækt sérstakt unglingafangelsi var hlutverk íslenskra stjórnvalda að finna lausn á því hvar ætti að vista unga afbrotamenn sem dæmdir eru til óskilorðsbundinnar refsingar. Markmið þessarar ritgerðar er að varpa ljósi á mikilvægi þess að sakhæf börn séu aðskilin frá fullorðnum afbrotamönnum ásamt því að kynna þau úrræði sem í boði eru fyrir sakhæf börn hér á landi. Þá var einnig fjallað um mismun milli þeirra landa sem hafa lögfest Barnasáttmálann og þeirra sem hafa ekki lögfest hann. Helstu niðurstöður ritgerðarinnar voru þær að mikilvægt þykir að aðskilja unga afbrotamenn frá fullorðnum afbrotamönnum. Rannsókn sem framkvæmd var í Bandaríkjunum sýndi fram á að þau börn sem afplánuðu í fangelsi með fullorðnum föngum voru líklegri til þess að halda áfram í afbrotum og í kjölfarið fremja alvarlegri glæpi. Á meðan að börn sem vistuð voru í fangelsi eða meðferðarheimili sérhæfðum að þörfum barna voru líklegri til þess að hætta í afbrotum. Aðrar niðurstöður voru þær að jafnvel þótt sumar þjóðir hafi lögfest Barnasáttmálann þá er það ekki gefið að þau framfylgi ákvæðum hans eins og vera ber. Til þess að ganga úr skugga að slíkt eigi sér ekki stað starfar Barnaréttarnefnd en hún hefur eftirlit með öllum aðildarríkjum Barnasáttmálans og fylgjast með því hvort að þjóðirnar séu að framfylgja ákvæðum sáttmálans