Athugun á möguleikum fiskeldis til að bæta lífskjör kenískra bænda við Viktoríuvatn : mat á áhrifum opinbers stuðnings

In Kenya, East Africa, fish-demand is constantly growing. Fish supply, however, lags behind owing to declining natural fish stocks. Aquaculture production in Kenya is still insignificant on a global scale, not following the sector’s worldwide rapid growth. However, Kenya shows great potential for aquaculture activities that are not yet fully explored. In 2009 development and commercialization of Nile tilapia (Oreochromis niloticus) and African catfish (Clarias gariepinus) aquaculture became part of the government’s Economic Stimulus Programme (ESP), aiming to stimulate economic growth by creating business opportunities and jobs, as well as to alleviate food insecurity and poverty, two major problems in Kenya. Aquaculture production increased significantly. This study uses a structured questionnaire to elucidate the impacts of governmental support on the livelihoods of small-scale aquaculture farmers in the Nyanza and Western provinces, Kenya. Foci are (1) farm characteristics, (2) support mechanisms used, (3) fish farm wealth, (4) livelihood changes and (5) future perspectives of aquaculture. Livelihoods of ESP supported farmers improved in terms of protein consumption through incomes from aquaculture but pond productivities are low. ESP subsidies helped fish farmers in the short-term, i.e. through income generation and increased protein accessibility, but it failed to teach farmers how to achieve self-sustainable aquaculture without the help of subsidies. One way of achieving higher pond productivities is the promotion of sustainable and integrated aquaculture-agriculture farming practices. The risk is high that if pond productivities are not increased, aquaculture practices may be discontinued in the future with negative impacts on the farmers’ livelihoods.Fiskeftirspurn vex sífellt í Kenýa í Austur-Afríku. Vegna hnignandi fiskistofna gerir fiskframboð það hins vegar ekki. Í alþjóðlegum samanburði er fiskeldi í Kenýa enn óverulegt og fylgir ekki hröðum vexti greinarinnar á heimsvísu. Hins vegar eru vannýtt sóknarfæri í fiskeldisstarfsemi í Kenýa. Árið 2009 varð þróun og markaðsvæðing eldis á beitarfiski og Norður-Afríkgrana hluti af efnahagsörvunaráætlun ríkisstjórnar landsins. Markmið áætlunarinnar voru að örva hagvöxt með sköpun viðskiptatækifæra og starfa og að draga úr fæðuóöryggi og fátækt sem eru meiriháttar vandamál í Kenýa. Fiskeldisframleiðsla jókst stórum í kjölfarið. Þessi rannsókn notaðist við spurningalista til að varpa ljósi á áhrif stuðnings ríkisstjórnarinnar á lífskjör bænda sem stunda smáframleiðslu á eldisfiski í Nyanza- og Western-sýslum í Kenýa. Í brennidepli voru einkenni býla, stuðningskerfi, fjárhagur býla, breytingar á lífskjörum og framtíð fiskeldisins. Vegna tekna af fiskeldi bötnuðu lífskjör bænda sem hlotið höfðu styrki frá ríkisstjórninni þegar litið er til prótínneyslu en framleiðni tjarna þeirra er lítil. Með því að auka tekjur og bæta aðgengi að prótínum hjálpuðu styrkirnir bændunum til skemmri tíma litið en þeir kenndu bændunum ekki hvernig stunda má sjálfbært fiskeldi þegar þeir hætta að fá styrki. Ein leið til að auka framleiðni tjarna þeirra er að styðja við samþætta og sjálfbæra stundun landbúnaðar og fiskeldis. Ef framleiðni tjarnanna nær ekki að aukast er mikil hætta á að dragi úr fiskeldi í Kenýa með neikvæðum afleiðingum á lífskjör bænda