Ólöglegar úthafsveiðar samkvæmt þjóðarétti

Verkefnið er lokað til júlí 2009Í þessari ritgerð eru ólöglegar úthafsveiðar eins og þær eru skilgreindar samkvæmt þjóðarétti til umfjöllunar. Umfjöllunin beinist einna helst að þeim réttarheimildum þjóðaréttar sem til að dreifa gagnvart fiskveiðum á hinu frjálsa úthafi. Ákvæði Hafréttarsamnings Sameinuðu þjóðanna sem snúa að veiðum á úthafinu eru tíunduð og þar á eftir er samningur um framkvæmd ákvæða hafréttarsamnings Sameinuðu þjóðanna frá 10. desember 1982 um verndun deilistofna og víðförulla fiskstofna og stjórnun veiða úr þeim eða Úthafsveiðisamningurinn tekinn til ítarlegarar umfjöllunar, bæði ástæða þess að hann varð til sem og efnislegt inntak hans. Hlutverk Matvæla- og landbúnaðarstofnunar S.Þ. (FAO) er skoðað og hvaða réttarheimildir varðandi úthafsveiðar hafa orðið til á vettvangi FAO en þær eru þónokkrar. Þess vegna er hlutverk FAO í baráttunni gegn ólöglegum úthafsveiðum stórt og mikilvægt. Á sviði FAO hafa t.a.m. ólöglegar úthafsveiðar verið skilgreindar í alþjóðlegri aðgerðaáætlun til að koma í veg fyrir og útrýma ólöglegum úthafsveiðum og þar er veiðunum skipt í þrjá flokka; ólöglegar, ótilkynntar og stjórnlausar veiðar. Er þessi skipting til umræðu í verkefninu. Til að sigur náist í baráttunni gegn þessum ólöglegu veiðum er þörf á samstilltu átaki ríkja heims og því ekki nóg að aðeins alþjóðastofnanir, líkt og S.Þ og FAO, beiti sér einar og sér. Af þessum sökum er hugtakið hafnarríkislögsaga sérstaklega tekið fyrir og sýnt fram á hvernig ríki geta beitt þessari lögsögu sinni gegn skipum sem stunda ólöglegar úthafsveiðar með áhrifaríkum hætti. Í seinni hluta þessarar ritgerðar er síðan farið ofan í kjölinn á atburðum sem áttu sér stað á Reykjaneshrygg síðla sumars 2006 þar sem Landhelgisgæslan stóðu skip að ólöglegum úthafsveiðum og hvernig íslensk stjórnvöld brugðust við. Að lokum eru niðurstöður teknar saman ásamt því að höfundur veltir fyrir sér stefnu íslenskra stjórnvalda varðandi ólöglegar úthafsveiðar