Sjálfstæður þjóðhöfðingi. Átök um framtíð þingstjórnar við upphaf lýðveldis

Lokaverkefni þetta fjallar um breytinguna sem varð á stjórnkerfi Íslands með stofnun innlends þjóðhöfðingjaembættis árið 1941 og afleiðingarnar sem það hafði á völd Alþingis, sem búið hafði við nánast óskorðað vald frá 1918. Útfrá þingstjórnarkenningunni er skoðað hvort stjórnskipun Íslands hafi færst frá því að einkennast af hreinu þingræði til forsetaþingræðis. Farið verður yfir hvort afstaða Sveins til þjóðhöfðingjavaldsins og afskipti hans af þrem mikilvægum málum í kringum lýðveldisstofnunina styðji slíka skoðun. Málin sem um ræðir eru framtíðarsamband Íslands og Danmerkur, brotthvarf frá stefnu hlutleysis í utanríkismálum og deilunum um það hvort forseti Íslands ætti að sækja vald sitt til Alþingis eða hvort hann ætti að vera sjálfstæður. Niðurstöður ritgerðarinnar eru þær að eftir færslu þjóðhöfðingjavaldsins til Íslands þá hafi stjórnkerfið breyst í átt að forsetaþingræði. Stjórnarskáin sem Alþingi samþykkti árið 1944 styður þá niðurstöðu. Framvegis varð Alþingi að taka tillit til sjálfstæðs valdhafa í ákvörðunum sínum sem hefur möguleika á að beita sér fyrir öðrum málalokum en þingið. Mismunandi hefur verið hvernig forsetar lýðveldisins hafa beitt sér en ljóst má vera eftir fordæmi Sveins Björnssonar, fyrst sem ríkisstjóra og svo sem forseta, að hann getur beitt sér