Sönnunarbyrði í einkamálum : með hliðsjón af leiðbeiningarreglum í ljósi frjáls sönnunarmats dómara

Verkefnið er lokað til 17.05.2030.Ágreiningur um sönnun í einkamálum er margvíslegur og gjarnan nefndur botnslaus brunnur álitaefna. Má rekja það til frelsi aðila við ráðstöfun sakarefnis í ljósi málsforræðisreglunar og frjáls sönnunarmats dómara. Meginreglan um frjálst sönnunarmat dómara er ein umfangsmesta reglan þegar kemur að sönnunarmati, sönnunarfærslu og sönnunarbyrði. Sem leiðir af sér að hendur dómara eru tiltölulega frjálsar þegar kemur að sönnunarmati, þó með undantekningum. Sönnunarbyrði er gjarnan vendipúnktur einkamáls, er því nauðsynlegt fyrir aðila máls að gera sér grein fyrir því hvernig henni er háttað. Sá aðili máls sem ber hallan af því, að staðhæfing um staðreynd þykir ekki sönnuð, er sagður bera sönnunarbyrði um hana.“ Þegar atriði þetta er athugað frekar kemur í ljós að hlutirnir eru ekki svo einfaldir. Þegar réttarfarslegir þættir, venjur, fordæmi og óbindandi leiðbeiningarsjónarmið koma saman í eina og sama ágreiningsmálinu, leiðir það af sér fleiri álitaefni. Íslenskt lagasafn er tiltölulega þögult þegar kemur að bindandi lagaákvæðum sem snúa að sönnunarbyrði. Þó standa til boða leiðbeiningarsjónarmið og venjur, sem ætla mætti að séu beitt, af hliðsjón meginreglunar um frjálst sönnunarmars dómara?Disputes on proof in civil proceedings has been regarded as a endless pit of issues and dilemmas. That in itself can be linked to the relative wide scope of freedom that the parties pocess in accordance with municipal procedural rules. The principle of free judicial evaluation is one of the most comprehensive principles in Icelandic justice system. As a result, judges hands are relatively free in terms of evidence evaluation. The topic of this thesis is the concept of burden of proof, and its functions in practice. Whereas Icelandic legislation is lacks relating binding legal provisions on the burden of proof, its meaning is something that cannot be overlooked. As case law has revealed, it frequently acts a turning point to either party favor, during proceedings. The obscureness and its meaningfulness combined makes wide enough scope for dilemmas. However non-binding-guidelines and practices that could be applied are available with regard to the principle of free judicial review? However these non–binding guidelines (soft law) are apparently the only restraint in regard of the principle of free judicial review