Hagnýting upplýsingatækni í skólastarfi : hver eru viðhorf og upplifun framhaldsskólakennara og nemenda gagnvart upplýsingatækni í kennslu og námi?

Haustið 2018 hóf höfundur vettvangsnám við framhaldsskóla á Norðurlandi í námi sínu í menntunarfræðum við Háskólann á Akureyri. Þar framkvæmdi höfundur vettvangsathugun þar sem fylgst var með hvort og hvernig nemendur nota snjallsíma í kennslustundum. Áhugaverðar niðurstöður vettvangsathugunarinnar urðu síðan kveikjan að þessari rannsókn. Markmið rannsóknarinnar var að skoða notkun upplýsingatækni í kennslu og námi, frá sjónarhorni kennara annars vegar og frá sjónarhorni nemenda hinsvegar. Lögð var áhersla á að skoða viðhorf og upplifun kennara og nemenda á hagnýtingu upplýsingatækni og hvaða helstu áskoranir og tækifæri þar felast. Rannsóknin er eigindleg og voru þátttakendur sex framhaldsskólakennarar og sex nemendur úr sama skóla auk þess sem stuðst var við niðurstöður úr vettvangsathugun höfundar. Kennararnir voru frá fertugu og uppí sextugt og hafa mislanga kennslureynslu. Tekin voru hálf-opin einstaklingsviðtöl við kennarana og rýnihópaviðtal við nemendur og var kynjahlutfall jafnt hjá þátttakendum í báðum hópum. Helstu niðurstöður benda til að margir kennarar virðast tilbúnir til þess að fara á fullt í hagnýtingu upplýsingatækni í kennslu en kemur einnig fram að sumir kennarar upplifa pressu frá stjórnendum að þeir tileinki sér upplýsingatæknina meðan aðrir túlka það frekar sem hvatningu og stuðning. Kennararnir eru sammála um að mikil áhersla sé lögð á upplýsingatækni í skólanum sem þau starfa við, endurmenntunartækifæri séu allsstaðar þó kennarar þurfi oft að sækjast eftir þeim sjálfir. Einnig nefna þeir að metnaður skólastjórnenda varðandi hagnýtingu upplýsingatækni stangist á við tækniaðstæður og búnað skólans og þar vanti uppá svo hægt sé að þróa sig áfram í notkun upplýsingatækni. Kennarar eru heilt yfir duglegir að styðja og kenna hvor öðrum og hafa myndað hóp upplýsingatæknimentora sem eru til aðstoðar. Nemendum virðist ganga vel að hafa stjórn á snjalltækjanotkun sinni og oftar en ekki eru þeir að nota tækin sér til gagns í kennslustundum en ekki til afþreyingar. Þrátt fyrir að nemendur séu farnir að nota snjallsímana í tengslum við námið í meira mæli þá eru þeir sammála um að fartölvan sé það verkfæri sem sé þægilegast að nota.In the fall of 2018, the author started field work at an upper secondary school in North Iceland as a part of her educational studies at the University of Akureyri. There, the author conducted a field observation, which monitored whether and how the students were using smartphones during lessons. Interesting results from the field observation became the motivation for this master’s thesis. The aim of the study was to examine the use of information technology in teaching and learning, from the perspective of teachers on the one hand and from the perspective of students, on the other. Emphasis was placed on examining the attitude and experience of teachers and students on the utilization of information technology and the main challenges and opportunities involved. The study is qualitative, and the participants were six upper secondary school teachers and six students from the same school. In addition, the results of the author's field observation were used for this study. The teachers were aged from forty up to sixty years old and had a variety of teaching experiences. Semi-structured individual interviews were conducted with each teacher and a focus group with the students was formed. Gender ratio was equal in both groups. The main findings show that many teachers seem willing to take full advantage of information technology in teaching, but also point out that some teachers experience pressure from school management to adapt to information technology while others interpret it as an incentive and support. The teachers agree that emphasis is placed on information technology at their school and retraining opportunities are everywhere, although teachers often have to pursue those opportunities themselves. They also mention that the ambition of the school administration regarding the utilization of IT is in conflict with the technical conditions and equipment of the school. Teachers are supporting and teaching each other and have formed a team of IT assistants. Students seem to have good control over their smartphone usage and more often than not they use the devices for their benefit during lessons but not for entertainment. Although students are increasingly using their smartphones in relation to their studies, they agree that the laptop is the most convenient tool to use