Eigið fé í húfi í fasteignum

Í rannsókninni er beitt aðferð sögulegrar hermunar til að leggja mat á þá áhættu sem fasteignakaupendur á Íslandi taka vegna sveiflna í verði fasteigna. Sérstaklega er horft til þess hvaða sveiflur eru líklegar í eigin fé fyrstu árin eftir mjög skuldsett fasteignakaup. Byggt er á tímabilinu 1981 til 2015. Niðurstöðurnar eru jafnframt bornar saman við þær sem fást með stikuðum aðferðum. Bakgrunnur rannsóknarinnar er sá vandi sem upp kom eftir mikla verðhækkun fasteigna árin 2004 til 2007 og síðan snarpa verðlækkun í kjölfarið. Svipuð staða hafði einnig komið upp í upphafi níunda áratugarins. Rannsóknin sýnir m.a. fram á að ýmsar útgáfur verðtryggðra lána koma mjög svipað út hvað varðar sveiflur í eigin fé, þ.e. lánstími og lánsform (jafnar greiðslur eða jafnar afborganir) skiptir litlu, en miklu skiptir hvert eigið fé er í upphafi. Þá sýnir rannsóknin fram á að svokölluð lyklalög myndu vart henta sem góð lausn fyrir Ísland, mun vænlegra væri að leita leiða til að aðstoða fasteignakaupendur við að standa í skilum, t.d. með einhvers konar greiðslujöfnun ef raunlaun dragast skarpt saman um skeið