EES-samningurinn og framsal valdheimilda ríkisins. Er stjórnarskrárbreytinga þörf í ljósi þróunar samningsins?

EES-samningurinn er umfangsmesti þjóðréttarsamningur sem Ísland hefur gerst aðili að og felur í sér að íslenska ríkið framselur hluta ríkisvalds til stofnana samningsins. Allt frá aðdraganda undirritunar EESS til dagsins í dag hefur verið umdeilt hvort slíkt framsal samrýmist Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 en hún er þögul um efnið. Í staðinn hefur heimild til framsalsins verið talin grundvallast af óskráðri reglu með nokkuð óljóst innihald. Þetta er athyglisvert því að flest, ef ekki öll Evrópuríki hafa breytt stjórnarskrám sínum þannig að þær heimila framsal valdheimilda ríkisins til alþjóðastofnana á vissum forsendum. Markmið þessarar ritgerðar er að rekja hvort ástæða sé til þess að bæta sérstöku ákvæði við stjórnarskrána sem heimilar framsal ríkisvalds til alþjóðastofnana eða hvort æskilegt sé að áframhald verði á núverandi framkvæmd út frá stjórnskipulegu sjónarhorni. Í því skyni verður umfjöllun ritgerðarinnar skipt í fjóra kafla. Í fyrsta kafla verður byrjað á að gera grein fyrir mörkum og samspili réttarheimilda lands- og þjóðaréttar. Því næst verður gerð grein fyrir helstu einkennum þess réttarkerfis sem myndast hefur innan Evrópusambandsins (ESB) og hvernig það hefur áhrif á EES-samstarfið. Í öðrum kafla verða stjórnskipuleg álitaefni varðandi framsal ríkisvalds á grundvelli EESS rakin og sérstaklega fjallað um nýjasta álitaefnið í þeim efnum sem snýr að innleiðingu nýrra reglugerða ESB um eftirlit með fjármálamörkuðum. Í lok kaflans verður svo fjallað sérstaklega um stjórnskipuleg álitaefni í Noregi varðandi framsal ríkisvalds á grundvelli samningsins og þau borin saman við þau álitaefni sem komið hafa upp hér á landi. Í þriðja kafla verða rakin þau meginsjónarmið sem ætti, að mati höfundar, að hafa til hliðsjónar þegar metið er hvort stjórnarskránni ætti að breyta þannig að hún mæli fyrir um heimilt framsal ríkisvalds í þágu alþjóðasamvinnu. Í fjórða og síðasta kafla ritgerðarinnar verður svo dregin ályktun af framangreindri umfjöllun um hvort breytingar á stjórnarskránni séu nauðsynlegar að þessu leyti