Iðjuvellir : þátttökuþjónusta

Verkefni þetta er heimildasamantekt með nýsköpun. Tilgangur þess var að taka saman fræðilegar heimildir og greina hvaða þættir í samspili einstaklings, iðju og umhverfis ýta undir sjálfstæða búsetu eldra fólks og nýta svo niðurstöðurnar til hönnunar á nýrri þjónustu. Rannsóknarspurningarnar sem leiddu verkefnið voru: 1) Hvaða þættir styðja við sjálfstæða búsetu eldra fólks? 2) Hvað geta iðjuþjálfar lagt af mörkum til að fólk geti búið sem lengst heima? 3) Hvaða þjónusta stendur til boða í Sveitarfélaginu Árborg sem að styður eldra fólk til sjálfstæðrar búsetu? 4) Hvers konar úrræði gæti stutt eldra fólk enn betur til að búa lengur heima í Sveitarfélaginu Árborg? Leitast var við að svara fyrstu þremur rannsóknar- spurningunum með fræðilegri heimildasamantekt en þeirri fjórðu með nýsköpun. Niðurstöður heimildasamantektar leiddu í ljós að meirihluti eldra fólks vill búa heima er ýmis þjónusta sem styður við sjálfstæða búsetu, t.d. félagsleg heimaþjónusta, heimahjúkrun og heilsueflandi heimsóknir. Margt bendir til ávinnings af starfi iðjuþjálfa með eldra fólki, t.d. í heilsueflingu og forvörnum, aðlögun á umhverfi og þjálfun við flóknari athafnir daglegs líf. Í Árborg er félagsleg heimaþjónusta, heimahjúkrun, heilsueflandi heimsóknir og félagsstarf eldri borgara. Fá úrræði eru þó í boði sem taka á félagslegum þörfum eldra fólks, bæði í Sveitarfélaginu Árborg og víðar en einmanaleiki er stórt vandamál meðal eldra fólks og oft ástæða þess að það sækir um aukna þjónustu. Nýsköpunin felst því í þátttökuþjónustu sem miðar að því að efla félagslega þátttöku 60 ára og eldri í Sveitarfélaginu Árborg. Hún gengur út á að notendur þjónustunnar eru bæði veitendur og þiggjendur með því að aðstoða og styðja við hvert annað í athöfnum daglegs lífs og félagslífi. Með innleiðingu þjónustunnar er skapaður vettvangur þar sem notendur styðja hvern annan á jafningjagrundvelli, mynda félagsleg tengsl sín á milli og minnka þannig líkurnar á einmanaleika. Lykilhugtök: Iðjuþjálfun, eldra fólk, einmanaleiki, þátttaka, þátttökuþjónusta, heimili og sjálfstæð búseta.This thesis is a literature review with proposed innovation. Its purpose was to explore factors that influence the relationship between the person, occupation and the environment which support independent living among older people in their own home. Consequently, a new service based on the literature review conclusions was proposed. The research questions leading the thesis were: 1) Which factors support older people’s independent living? 2) What can occupational therapists contribute to support older people to live independently longer? 3) What services are available in the municipality of Árborg which support older people’s independent living? 4) What resources could furthermore support older people’s independent living in the municipality of Árborg? The first three research questions were answered in the literary review and the fourth question was answered through innovation. The literary review revealed that the majority of older people prefer to live independently and there is a variety of services that support independent living, e.g. social care services, home health care and health promoting visits. There are several indications of the benefits of occupational therapy for older people, e.g. in health promotion and preventive measures, environmental adaptions and improving IADL performance. The municipality of Árborg offers social care services, home health care, health promoting visits and a senior citizen center. However, few services address the social needs of older people who live independently, both in Árborg and elsewhere. Loneliness is common amongst older people and often the reason they request increased services. The innovation is therefore a proposition for a participatory service that aims to promote social participation of people 60 years and older in the municipality of Árborg. The users are both providers and recipients as they assist and support each other in instrumental activities of daily living and social participation. With the introduction of this service a platform is created where users can support each other on a peer basis and form social connections