Rökrétt forræðishyggja? Frávik í atferli eftirlitsaðila á fjármálamarkaði

Íhlutun stjórnvalda og eftirlitsaðila hefur aukist mjög á undanförnum árum. Opinberi geirinn hefur því vaxið gífurlega með aukinni regluvæðingu. Þennan vöxt má að miklu leyti skýra með auknu frelsi og tilkomu alþjóðavæðingar í flestum ríkjum heims. Í gegnum tíðina hefur íhlutun stjórnvalda og annarra eftirlitsaðila verið réttlætanleg á þeim grundvelli að hún leiðrétti fyrir óhagkvæmni á markaði og leiði til aukinnar velferðar. Íhlutun eftirlitsaðila hefur einnig verið talin nauðsynleg til að stýra hegðun og ákvörðunartöku annarra markaðsaðila. Aukið vægi atferlishagfræðinnar hefur leitt í ljós að markaðsaðilar horfa fram á takmarkaða rökvísi og taka órökréttar ákvarðanir. Viðfangsefni þessa lokaverkefnis er að gera grein fyrir því að hvatar fyrir aukinni íhlutun eftirlitsaðila, sem viðbrögð við órökréttu atferli geta verið aðrir en að stýra ákvörðunartöku markaðsaðila og stuðla að aukinni velferð. Í þeim tilfellum þar sem íhlutun eftirlitsaðila er miðuð að aukinni hagkvæmni skilar reglugerðin hins vegar ekki alltaf þeirri niðurstöðu sem henni er ætlað. Þar sem aðilar innan eftirlitsstofnanna eru mannlegir sýna þeir á sama hátt fram á órökvísi og tilkoma reglugerða getur þar af leiðandi stofnanavætt órökrétta hegðun í stað þess að yfirstíga hana. Vegna mikilvægi fjármálamarkaðar í nútíma hagkerfi er hann sá markaður sem er hvað mest reglusettur. Stór hluti reglugerða á fjármálamarkaði er hins vegar tilkominn vegna rangra hvata eða skekkju í ákvörðunartöku eftirlitsaðila, sem getur leitt til aukinnar áhættutöku. Í þessu samhengi má nefna reglugerðir um eiginfjárhlutföll, eftirlit á fjármálamarkaði og kröfur um hæfi stjórnenda fjármálafyrirtækja. Órökréttar reglugerðir eða ofreglusettur markaður getur jafnframt ýtt undir myndun nýrra og áhættusamra fjármálagerninga. Reglur geta því kallað á fleiri reglur