Eleştirel Pedagojinin Eğitim Sistemindeki Görünümü: Öğretmenler Üzerine Bir Çalışma

Bu çalışmada, öncelikle öğretmenlerin eleştirel pedagojiye yönelik tutumlarını incelemek amaçlanmaktadır. Çalışmanın ikincil amacı ise katılımcıların tutumlarının cinsiyet, kıdem, kademe, sendika üyeliği ve eğitim durumu gibi demografik değişkenlere göre fark gösterip göstermediğini belirlemektir. Araştırmanın katılımcıları 199 kadın ve 166 erkek olmak üzere 365 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri 2014-2015 akademik yılı bahar döneminde Ankara’da ilk ve orta dereceli okullarda görev yapmakta olan öğretmenlerden elde edilmiştir. Araştırma verisi, Yılmaz (2009) tarafından geliştirilen ‘Eleştirel Pedagoji İlkeleri Ölçeği’ ile toplanmıştır. Ölçeğin güvenirliği Cronbach alfa değeri ile, yapı geçerliği ise doğrulayıcı faktör analizi ile incelenmiştir. Araştırma verisi, t testi, ANOVA, LSD testi, Cohen’s d (δ), eta kare (η2) ve omega kare değeri (Ω2) ile incelenmiştir. Bulgular, kadın öğretmenlerin erkek meslektaşlarına göre ve lisansüstü eğitim mezunu öğretmenlerin lisans mezunu meslektaşlarına göre eleştirel pedagoji ilkelerine daha yüksek düzeyde katıldığını göstermiştir. Ayrıca, öğretmenlerin kıdemlerine, sendika üyeliğine ve çalıştıkları eğitim kademesine göre işlev boyutunda anlamlı fark olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonuçları, ilgili alanyazın çerçevesinde değerlendirilip tartışılmıştır.