Réttarstaða útlendinga á Íslandi

Verkefnið er lokaðÚtlendingar hafa verið ofarlega í umfjöllun fjölmiðla hér á landi undanfarinn ár og þá fyrst og fremst vegna aukins fjölda þeirra. Fjölgunin á rætur að rekja til aðildar Íslands árið 1994 að Evrópska efnahagssvæðinu (EES). Með inngöngu Íslands í EES fengu ríkisborgarar Evrópusambandsins (ESB) atvinnu og dvalarrétt hér á landi og tóku samningar gildi árið 2007. Ástæða fyrir komu útlendinga til landsins má helst rekja til atvinnu. Í þessari ritgerð er í stuttu máli fjallað um Evrópulöggjöf, þá fyrst og fremst um EES samninginn, frjálsa för launafólks og Schengen samstarfið. Hugað er að helstu lögum er varða útlendinga og er þá aðallega vikið að lögum um útlendinga nr. 96/2002 og lögum um atvinnuréttindi útlendinga nr. 97/2002. Auk þess eru helstu stofnanir sem annast málefni útlendinga á Íslandi skoðaðar. Einnig er vikið að helstu réttindum og skyldum útlendinga. Þar á meðal réttinn til komu og brottfarar, dvalar og búsetu bæði fyrir ríkisborgara innan og utan EES, atvinnuréttindi, menntun, félagsaðstoð, kosningarétt og hvernig útlendingar geta öðlast íslenskan ríkisborgararétt. Að auki verður rætt um frávísun og brottvísun og hvaða reglur gilda þegar þær eiga sér stað sem og málsmeðferðarreglur. Fjallað er sérstaklega um það sem telja má umdeild lög og ber þar hæst 13. gr. laga um útlendinga, nr. 96/2002. Ákvæðið tekur fyrst og fremst á fjölskyldusameiningu og hefur stundum verið kennt við 24 ára regluna en ákvæðinu var breytt með lögum nr. 20/2004. Í lokin er umræða um hvort stjórnvöld hafi mótað nægilega skýra stefnu varðandi löggjöf um málefni útlendinga